Planck Max
ur: 23 kwietnia 1858 w Kilonii - Niemcy
zm: 4 października 1947 w Getyndze - Niemcy
Max Karl Ernst Ludwig Planck pochodził z akademickiej rodziny, jego ojciec Juliusz Wilhelm Planck był Profesorem prawa konstytucyjnego na uniwersytecie w Kilonii, a jego dziadkowie i pradziadkowie byli profesorami teologii w Getyndze. Jego matka, Emma Patzig, była drugą żoną Juliusza Plancka. Oboje jego rodziców byli stosunkowo starzy podczas narodzin Maxa, ojciec miał 41 lat, a matka 37. Wychował się w licznej (miał pięcioro rodzeństwa)rodzinie szanującej tradycje, wiedzę, uczciwość i wspaniałomyślność. Wartości, które mu wpojono w czasie jego dzieciństwa szybko stały się wartościami, jakimi zaczął kierować się w swoim życiu, ukazuje to duży szacunek do instytucji państwa i kościoła. Max uczęszczał do szkoły podstawowej w Kilonii. Na wiosnę 1867 roku jego rodzina przeprowadziła się do Monachium, gdzie ojciec został mianowany profesorem na tamtejszym uniwersytecie. To miasto zaspokajało potrzeby młodego chłopca, który interesował się kulturą, a w szczególności muzyką, pozatym uwielbiał spacery i wspinanie się po górach, gdy rodzina wyjeżdżała na wycieczki w górzyste rejony Bawarii. Max rozpoczął naukę w elitarnym Maximilian Gimnazjum w maju 1867 roku. Był zdolnym uczniem, ale nie najlepszym, zazwyczaj plasował się między trzecim a ósmym miejscem w swojej klasie. Muzyka była prawdopodobnie jego najlepszym przedmiotem, otrzymywał również prawie co rok szkolne nagrody za zachowanie. Któż mógł przypuszczać w początkowych latach nauki, ze zostanie przodującym matematykiem, owszem był zdolny, ale nie było oznak na to iż jest wybitnym talentem w tej dziedzinie. Pomimo to zbliżając się ku końcowi szkolnej kariery Maxa jego nauczyciel Hermann Muller zwiększał stopień jego zainteresowania przedmiotami ścisłymi czyli fizyką i matematyką. W lipcu 1874 w wieku 16 lat zdał egzamin końcowy z wyróżnieniem. Był wszechstronnie uzdolniony zwłaszcza muzycznie (dobrze grał na fortepianie i organach) i wciąż nie miał zamysłu jakie studia wybrać. Zanim rozpoczął studia na Uniwersytecie w Monachium, dyskutował nad możliwością muzycznej kariery z muzykiem, który powiedział mu, że jeśli będzie zadawał pytania to niech lepiej studiuje gdzieś indziej. Zaczął studia na Uniwersytecie Monachijskim 21 października 1874 roku. Fizyki nauczali go Filip von Jolly i Wilhelm Beetz, a matematyki Ludwik Seidel i Gustaw Bauer. Po ukończeniu początkowych kursów matematycznych, zaczął wypytywać o perspektywy rozwoju fizyki profesora von Jolly, który powiedział mu, że fizyka będzie wkrótce nauką kompletną z przyszłymi niewielkimi odkryciami. Na szczescie Planck zdecydował się na studia fizyczne pomimo niewielkich perspektyw dla jej rozwoju, o których został poinformowany.
W Światło przez wieki: Od starożytnej Grecji do Maxwella "Świat zewnętrzny ma coś niezależnego od człowieka, coś absolutnego, a poszukiwania praw rządzących tym absolutem wydają się mi najwspanialszym zajęciem w życiu." Komentarz profesora fizyki odpowiadał sytuacji panującej wówczas na uniwersytecie, co Planck opisuje w liście: "Nie miałem szczęścia do nauczycieli i programu ich nauczania." Latem 1875 chorował co było przyczyną przerwania studiów na pewien czas. W Niemczech rotacja studentów między uniwersytetami była normalnym zjawiskiem, również Max przeniósł się w październiku 1877 na uniwersytet w Berlinie, gdzie nauczali go Weierstrass, Helmholtz i Kirchhoff. Pisał w listach, że bardzo podziwia Kirchhoffa, ale jest nużącym i oschłym jako nauczyciel. Jednakże doceniał kontrast pomiędzy nastawieniem do rozwoju nauki w Monachium i Berlinie. Jednym z ważnych aspektów jego edukacji w Berlinie było zapoznanie się z pracą Rudolfa Clausiusa na temat termodynamiki, która zrobiła na nim duże wrażenie. Planck wrócił do Monachium i w lipcu 1879 otrzymał doktorat w wieku 21 lat za rozprawę na temat drugiej zasady termodynamiki.
Następnie rozpoczął pracę nad habilitacją, którą otrzymał w czerwcu 1880. Przez pewien czas zajmował się dydaktyką na uniwersytetach w Monachium i Kilonii. Publikował też w znanych czasopismach. Ponieważ miał stałe źródło dochodów mógł poślubić Marie Merck, którą znał od wielu lat. Ślub odbył się 31 marca 1887. Po śmierci Kirchhiffa w październiku 1887, uniwersytet w Berlinie poszukiwał wybitnego fizyka.
Planck został profesorem nadzwyczajnym fizyki teoretycznej tegoż uniwersytetu w listopadzie 1888 roku. Tego samego roku został kierownikiem instytutu fizyki teoretycznej. W 1892 mianowany na profesora zwyczajnego i pozostał na tym stanowisku aż do 1927 roku. W czasie pobytu w Berlinie powstały jego największe prace. W 1900 roku poraz pierwszy wprowadził pojęcie kwantu jako najmniejszej porcji energii.
"Prowadząc badania nad promieniowaniem ciała doskonale czarnego, z którym to fizycy XIX wieku nie mogli sobie poradzić. Odrzucił zasadę w myśl której ciepło jest emitowane w sposób ciągły, założył iż jest emitowane w porcjach czyli w kwantach. Jego rozważania miały charakter teoretyczny, opierając się na prawach fizyki stosował procesy matematyczne by otrzymane wyniki skonfrontować z rezultatami doświadczeń. Efektem jego badań nad promieniowaniem cieplnym było również wprowadzenie nowej stałej fizycznej h nazwanej przez autora elementarnym kwantem działania, a obecnie nazywanej stałą Plancka. Dzięki tym odkryciom dał początek nowemu modelowi fizyki, sprzecznemu z dotychczasowym modelem fizyki klasycznej. Fizyka kwantowa została uznana przez naukowców ponieważ okazało się iż efekty obliczeń prowadzone według tego modelu są zgodne z wynikami doświadczeń. Stała Plancka szybko znalazła zastosowania, w 1905 Albert Einstein wykorzystał ją do wyjaśnienia zjawiska fotoelektrycznego, a w 1913 Niels Bohr użył jej do opracowania modelu atomu Bohra. Prowadzone przez Plancka odkrywcze badania spowodowały iż stał się uznanym fizykiem, a w 1918 roku otrzymał Nagrodę Nobla z dziedziny fizyki. Jego idee wprowadziły ogromne zmiany w strukturze tej nauki, których on jak i fizycy jego pokolenia nie umieli zaakceptować.
W 1911 roku, dwa lata po śmierci pierwszej żony, ożenił się z Margą von Hosslin. W 1928 odszedł z uniwersytetu by objąć stanowisko prezesa Towarzystwa Rozwoju Nauk Cesarza Wilhelma. Musiał opuścić to stanowisko ponieważ krytykował rządy Hitlera. W latach trzydziestych opublikował Filozofie fizyki i Wprowadzenie do fizyki teoretycznej. Pomimo sukcesów naukowych, jego życie osobiste nie było udane. Wszystkie czworo dzieci nie przeżyły ojca, jeden syn zmarł w czasie I Wojny Światowej, dwie córki zmarły w wyniku powikłań porodowych, ostatni syn został stracony za udział w spisku przecie Hitlerowi. Jego dom w Berlinie wraz z jego pracami spłoną w 1945 podczas bombardowania. Zmarł 4 października 1947 roku.
