M-Blog

Plana Giovanni

Plana Giovanni Antonio Amadeo

ur: 6 listopada 1781 w Vogherze - Włochy

zm: 20 stycznia 1864 w Turynie - Włochy


Ojcem Giovanni'ego był Antonio Maria Plana, matką zaś Giovanna Giacoboni. W 1796 roku ojciec wysłał młodego Planę do Grenoble, gdzie mieszkało dwóch jego wujów, by mógł on tam uzupelnić swoją edukację. Tam zaprzyjaźnił się z Henri'm Beyle'm, znanym francuskim pisarzem, bardziej znanym pod pseudonimem Stendhal. Mówiąc o życiu Plany, powinniśmy wspomnieć także o wydarzeniach politycznych, jakie miały miejsce w Europie w owym czasie. Otóż w kwietniu 1796 roku armia Napoleona opanowała Włochy. Nastąpił wtedy czas, kiedy wielu intelektualistów zmieniało swoje zapatrywania polityczne, w związku z czym entuzjastycznie zaczęli brać udział w ruchu demokracyjnym. Wśród nich był również Plana. W roku 1800 Plana pojawił się na École Polytechnique w Paryżu.

Tam pozostawał pod ogromnym wpływem Lagrange'a, który był jednym z jego nauczycieli. Fourier, podobnie jak Lagrange, był pod wrażeniem zdolności młodego Włocha, toteż próbował załatwić dla niego posadę kierownika matematyki w szkole artyleryjskiej w Grenoble. Jednak ta próba nie powiodła się, dlatego Fourier starał się ponownie załatwić posadę dla Plany. Tym razem udalo się - młody Giovanni dostał pracę w szkole artyleryjskiej w Piedmont, we Włoszech. W roku 1803 Plana podjął tę posadę.

Po dalszych zwycięstwach Napoleona, 26 grudnia 1805 roku został podpisany traktat petersburski pomiędzy Austrią a Francją. Austria na mocy traktatu zmuszona była oddać sporą część swoich ziem na rzecz Francji.Napoleon w szczególności zainteresowany był rozciągnięciem swoich wpływów na Włochy, do tej pory będące pod koroną austriacką. Dzięki tym postanowieniom politycznym Plana, nie przeprowadzając się, znów był we Francji. W roku 1811 Lagrange zarekomendował Planę na kierownictwo astronomii na Uniwersytecie w Turynie.

W związku z tym mógł uczyc do końca swojego życia zarówno matematyki, jak i astronomii na uniwersytecie i w szkole artleryjskiej. Tematy, jakimi zajmował się Plana w swojej naukowej karierze były ściśle ze sobą zintegrowane.Interesowały go: astronomia,funkcje eliptyczne, ciepło, elektrostatyka oraz geodezja.

Gdy Plana pracował z Francesco Carlini'm nad geodezją, dyrektor obserwatorium w Milanie zasugerował mu ewentualną współpracę z Carlini'm także na temat ruchu księżyca. Warto wspomnieć, ż praca na ten temat okazała się być najbardziej znaną pracą Plany. W roku 1820 Plana i Carlini dostali nagrodę za skonstruowanie tabeli księżycowej opartej jedynie na prawach grawitacji. Wsółpraca między tymi dwoma naukowcami po pewnym czasie zakończyła się, w związku z czym Plana kontynuował badania na własną rękę. Opublikował Théorie du mouvement de la lune w Turynie w 1832 roku.Tam też współpracował z m. in. Cauchy'm i Babbage'm. W owym czasie nasz uczony był królewskim astronautą, w 1844 r. został baronem, a w 1848 r. senatorem. Gdy Plana bliski był osiemdziesiątki został wybrany na członka Academy of Sciences w Paryżu. Plana jest generalnie uważany za jednego z głównych włoskich naukowców swojego wieku, ponieważ w czasie, gdy jakość nauczania na włoskich uniwersytetach była ogromnie pogorszająca się, jego nauczanie było wysokiej jakości i całkiem porównywalne z tym, jakie sam odebrał w Paryżu.

Related Articles

logo 2022 joomla footer

© 2022 Tomasz Grębski MATEMATYKA