Lapunow Aleksander Michałowicz
ur: 6 czerwca 1857 Jarosław - Rosja
zm: 3 listopada 1918 w Odessie - Rosja
Twórczość Aleksandra Michajłowicza Lapunowa przypada na okres rozwoju matematyki, kiedy większość jej problemów nie miała w niej samej swego źródła, lecz stykano się z nimi w pracy nad rozwiązywaniem różnych zagadnień technicznych i fizycznych. Do tego rodzaju należała też twórczość Lapunowa. Lapunow przyszedł na świat w 1857 r. w Jarosławiu. Po śmierci swego ojca, znanego astronoma, Aleksander rozpoczyna w r. 1870 naukę w niżnonowogrodzkim gimnazjum, które kończy ze złotym medalem w roku 1876. W tym samym roku wstępuje na Uniwersytet Petersburski, na wydział przyrodniczy, który po miesiącu zmienia na matematyczny. Słucha tutaj wykładów słynnego Czebyszewa, a także bierze udział w konkursie wewnątrzwydziałowym, uzyskując za swą pracę złoty medal. Po ukończeniu studiów w roku 1880 i uzyskaniu stopnia kandydata młodego naukowca zatrudnia katedra mechaniki. Z nią też przede wszystkim będą związane prace Lapunowa, które w swoim aspekcie matematycznym dotyczyć będą teorii równań różniczkowych zwyczajnych, zagadnienia Dirichleta i teorii potencjału. Ponadto Lapunow sięgnie do rachunku prawdopodobieństwa, dowodząc tu nazwanego później je- go nazwiskiem twierdzenia, które weszło trwale do tej dziedziny jako jedno z najważniejszych twierdzeń granicznych. Wpływ na działalność naukową Lapunowa wywarł jego nauczyciel i wychowawca Czebyszew. Zagadnienie Czebyszewa, jakie przedstawił początkującemu jeszcze naukowcowi jego autor, nurtowało Lapunowa przez całe życie. Poświęcił mu też Lapunow wiele swych prac mających niemałe znaczenie, by je w końcu w pełni rozwiązać u schyłku życia. Wczesna próba znalezienia żądanego rozwiązania staje się jego pracą magisterską, którą obronił w 1885 roku. Jesienią tegoż roku Lapunow został docentem w katedrze matematyki stosowanej Uniwersytetu Charkowskiego. Stawiając wysokie wymagania dla swej twórczości, Lapunow wzdragał się przed ubieganiem o stopień doktora, chociaż wiele prac, które publikował, aż nadto do tego wystarczały. Uczynił to dopiero po skrupulatnym przygotowaniu znakomitej pracy "Ogólne zadanie o trwałości ruchu", wydanej przez Rosyjską Akademię Nauk w 1892 roku. Autor rozwiązał w niej wiele zagadnień dotyczących równań różniczkowych zwyczajnych. Lata rewolucji rosyjskiej 1917 roku rzucają Lapunowa do Odessy. Oderwany od swej pracy, załamany śmiercią żony, w końcu października 1918 roku Lapunow popełnia samobójstwo. Zasługi Lapunowa, jego wkład do matematyki, były niezwykle cenne. Toteż wiele uczelni krajowych i zagranicznych, wiele akademii, w tym także Academie des Sciences w Paryżu, nadały mu godność czlonka-korespondenta.
