Viete Francois
ur: 1540 w Fontenay-le-Comte - Francja
zm: 13 grudnia 1603 w Paryżu - Francja
Chociaż Francois Viete (Vieta) był prawnikiem z wykształcenia i z zawodu, zdradzał zamiłowanie do nauk ścisłych. Już jako młody oficer królewski oddal Francji niezwykłą przysługę. Udało mu się mianowicie na drodze matematycznej dedukcji znaleźć klucz do szyfru, którym posługiwał się król Hiszpanii Filip II. Dzięki temu udostępnił Francuzom wszystkie ściśle tajne wiadomości króla hiszpańskiego. Szyfr ten składał się z ponad 500 symboli. Filip II był pewien, że nikt nie potrafi go rozszyfrować. Dlatego też gdy odkrył, iż Francuzi potrafią czytać jego listy, wniósł skargę do papieża o użycie czarów przeciwko niemu.
Francois Viete urodził się w 1540 r. w Fontenay-le-Comte, prowincji Poitou. Po ukończeniu prawa początkowo był adwokatem w swoim rodzinnym mieście. Po wstąpieniu na tron Henryka IV zostaje w 1589 r. radcą Parlamentu w Tours, a później pierwszym radcą królewskim. Zainteresowawszy się astronomią, Viete zmuszony był zająć się trygonometrią i algebrą. Wprawdzie do czasów Viete'a w dziedzinie algebry nastąpił już pewien rozwój symboliki oraz znane były rozwiązania równań trzeciego i czwartego stopnia przez pierwiastkowanie, lecz dopiero on swoimi pracami dał podstawy ogólnej nauce o równaniach algebraicznych, zyskując tym miano ojca współczesnej algebry.
Jako pierwszy wprowadził literowe oznaczenia nie tylko dla wielkości niewiadomych (co niekiedy stosowano wcześniej), ale i dla wielkości danych, to jest dla współczynników. I W ten sposób dopiero dzięki niemu otworzyła się możliwość wyrażania własności równań i ich pierwiastków ogólnymi wzorami. Viete podał ogólne metody rozwiązywania równań drugiego, trzeciego i czwartego stopnia, ujednolicając tym samym metody podane wcześniej przez Ferro i Ferrariego, oraz wprowadził znane każdemu uczniowi wzory na sumę i iloczyn pierwiastków równania kwadratowego (wzory Viete'a). Francois Viete był również twórcą zasady dwoistości.
Wszystkie swoje osiągnięcia zawarł w napisanej w 1591 roku pracy "Isagoge in artem analiticam". Drugie jego dzieło "Effecitionum geometricarum canonica recensio" jest natomiast podstawą dziedziny matematyki, zwanej dziś geometrią analityczną. W trygonometrii podał pełne rozwiązanie zadania o obliczaniu wszystkich elementów płaskiego i sferycznego trójkąta, gdy trzy elementy są dane. Znalazł również bardzo ważne rozwinięcie na szereg wielkości cos x i sin x. Również jako pierwszy rozpatrzył iloczyn nieskończony i ustalił, że granicą iloczynu nieskończonego jest wartość 2/tt.
Viete wydawał na swój koszt bardzo wiele prac świadczących o jego wielostronnych zainteresowaniach i rozsyłał je do uczelni prawie wszystkich krajów europejskich. Prace te jednak pisane były bardzo trudnym językiem i dlatego nie rozpowszechniły się w takim stopniu, jak na to zasługiwały.
W przeszło czterdzieści lat po śmierci Francois Viete'a dzieła jego zostały wydane przez F. van Schootena pod wspólnym tytułem: ?Opera Mathematica".
