Russel John
ur: 9 maja 1808 w Glasgow - Szkocja
zm: 8 czerwca 1882
John Scott Russel był raczej inżynierem i budowniczym statków niż matematykiem; lecz jego imię jest bardzo dobrze znane współczesnym matematykom z powodu jego odkrycia "fali odosobnionej", które jest obecnie uznawane za jedną z podstaw teorii "solitinów", charakterystycznej dla szeroko pojmowanej kategorii nieliniowych cząstkowych równań różniczkowych.
Ojciec Russella, David był nauczycielem szkoły parafialnej i absolwentem Uniwersytetu Glasgow. Jego matka, Agnes Clark Scott, zmarła wkrótce po narodzinach Johna, który był jej jedynym dzieckiem. Kiedy John miał trzy lata jego ojciec został pastorem Kościoła Colinsburh Relief, koło Kirkcaldy, kongregacji, która odłączyła się od Kościoła Szkockiego; jednakże wkrótce potem przeniósł się do większej kongregacji w Hawick, gdzie ożenił się ponownie i miał więcej dzieci. Później przeprowadził się ponownie do Errol, koło Perth.
John spędził rok w Uniwersytecie St Andrews, nim przeniósł się do Uniwersytetu Glasgow; tam po raz pierwszy dodał do swego nazwiska nazwisko swej matki - Scott. W 1825 roku, w wieku 17 lat ukończył naukę na uniwersytecie i przeprowadził się do Edinburgha, gdzie nauczał matematyki na South Academy, być może założonej przez niego i jego przyjaciela. Później nauczał również w Instytucie Leith Mechanics i prowadził kursy z matematyki i fizyki dla studentów medycyny, pod patronatem Królewskiego Collegu Chirurgów.
W latach 1832-33, po śmierci Johna Lesliego, awansował na stanowisko profesora fizyki Uniwersytetu Edynburg, jednakże nie przyjął tego stanowiska, sądząc jednocześnie, że jego miejsce zajmie David Brewster. W rzeczywistości posadę otrzymał 23-letni James D Forbes, który miał szerokie polityczne i uniwersyteckie znajomości. W 1838 roku Russel nie został przyjęty na stanowisko profesora matematyki, którym został Philip Kelland.
W latach 1830 Russel stworzył prototyp parowego wagonu pasażerskiego, jednakże wobec sprzeciwu zarządu dróg jego próba wprowadzenia projektu w życie nie powiodła się. Więcej szczęścia miał w Union Canal Company, badając wykonalność projektu transportu kanałowego zasilanego parą wodną oraz zależność pomiędzy siłą oporu o wektorze przeciwnym do kierunku ruchu, a wytwarzaniem się fali. O swojej pracy rozmawiał na pierwszych spotkaniach Brytyjskiego Stowarzyszenia Wspierania Nauki, założonego w 1831 roku;
Stowarzyszenie to wyznaczyło jego i Sir Johna Robinsona z Edynburga do "Komisji do spraw fal", mającej przeprowadzić badania i eksperymenty. Pokaźny raport przygotowany przez Robisona i Russela ukazał się w 1843 roku, a Russell po śmierci Robisona w 1843 roku napisał własny, bardzo ważny "Raport o falach" (ang. "Report on Waves") (1844). Te raporty, właściwie w całości praca Russella, zawierają zadziwiający ogrom obserwacji ruchów wód morza, rzek i kanałów, oraz specjalnie skonstruowanego przez Russella akwarium falowego.
Obserwacje te są dokładnie opisane w książce Russella "Wielka fala oscylacyjno-postępowa" (ang. "Great Wave of Translation"). Eksperymentalna praca Russella pomogła w ożywieniu brytyjskiej hydrodynamiki teoretycznej. George Green, George Airy, Philip Kelland oraz Samuel Earnshaw podejmowali próby teoretycznego opisu fali odosobnionej, które nie powiodły się.
Airy sprzeciwiał się naciskowi kładzionemu przez Russella na jego "Wielką falę pierwotną" (ang. "Great Primary Wave"), argumentując mylnie, że nie była ona ani wielka ani pierwsza, a jedynie była konsekwencją liniowej teorii płytkiej wody, którą on, Airy podał jako pierwszy. G G Stokes był bardziej ostrożny, choć również wątpił w to, iż fala odosobniona może rozchodzić się bez zmiany kształtu. Ostateczną wersję tej teorii podali Boussinesq w 1871 oraz Rayleigh w 1876; jednakże ostateczny cel nie został osiągnięty aż do momentu pojawienia się w 1895 roku ważnego referatu autorstwa Kortewega i de Vriesa.
Pełne znaczenie teorii fali odosobnionej i jej uogólnień zostało ostatecznie odkryte w 1965 roku. Przez jakiś czas Russell pracował w stoczni w Greenock, a następnie w 1844 roku przeniósł się wraz ze swą żoną i dwójką małych dzieci do Londynu.
Początkowo pracował tam w magazynie kolejowym, a następnie został sekretarzem Stowarzyszenia Nauki. Stanowisko to spowodowało duże zaangażowanie Russella w planowanie Wielkiej Wystawy (ang. Great Exhibition) w 1851 roku.
Później coraz częściej angażował się w projektowanie jachtów, łodzi, barek i statków, aż ostatecznie został dyrektorem stoczni. Współpracował z angielskim inżynierem Isambard Kingdom Brunelem - konstruktorem wielu mostów, tuneli, linii kolejowych i statków - nad konstrukcją pionierskich statków o konstrukcji stalowej: Great Britain i Great Eastern; a także osobiście był odpowiedzialny za sukces statku wojennego o konstrukcji stalowej: Warrior.
W 1860 reputacja Russella bardzo ucierpiała i nie udało mu się nigdy odzyskać dobrego imienia. Russell został wplątany w dużą aferę związaną z finansowaniem kontraktu zbrojeniowego; Great Eastern ulegał wielu poważnym usterkom; a sam Russell został wydalony z Instytutu Inżynierów Budownictwa Lądowego i Wodnego . Jego prace naukowe zostały wydane w 1865 roku pod tytułem "Nowoczesne systemy budownictwa okrętowego" (ang. "The Modern System of Naval Architecture").
Dużo później odnowił swoje badania nad zjawiskiem flai odosobnionej, opublikowane pośmiertnie w 1885 roku pod tytułem "Fala oscylacyjno-postępowa w oceanach wody, powietrza i eteru" (ang. "The Wave of Translation in the Oceans of Wather, Air and Ether"). Biografia Russella napisana przez Emmersona wiarygodnie odzwierciedla jego wkład w rozwój architektury morskiej. Emmerson kończy jego biografię słowami: Wielką miłością Russella była czysta nauka, jednak zrządzenie losu spowodowało że musiał zająć się sprawami ekonomicznymi wielkiej i niepewnie stojącej firmy... Russell był wielkim patriotą i poszukiwał wiedzy, aby mogła ona służyć interesom całego narodu... Nie był rozgoryczony podłym losem, ani złym traktowaniem ze strony kolegów i własnego kraju.
