Rasiowa Helena
ur: 20 czerwca 1917 w Wiedniu - Austria
zm: 9 sierpnia 1994 w Warszawie - Polska
Pomimo tego, że Helena Rasiowa urodziła się w Wiedniu to jej rodzice byli Polakami. W 1918 r. Polska odzyskała status niepodległego państwa i rodzice Heleny Rasiowej przenieśli się do Warszawy. Uczyła się tam i otrzymała dobre średnie wykształcenie wraz z lekcjami muzyki, na które uczęszczała do specjalnej szkoły muzycznej. Po zakończeniu swojej edukacji w szkole średniej Helena Rasiowa ukończyła kurs zarządzania i biznesu zanim wstąpiła na uniwersytet.
Rasiowa wstąpiła na Uniwersytet Warszawski w 1938 r. jednak po inwazji Niemiec na Polskę w 1939 r., uniwersytet zamknięto. Rasiowa i jej rodzice przenieśli się do Lwowa, ale Polacy znaleźli się w pułapce między Rosją a Niemcami i Lwów przypadł Rosji pod kontrolę. Życie zaczęło tam być jeszcze bardziej skomplikowane niż pod okupacją niemiecką, dlatego też po roku cała rodzina wróciła do Warszawy.
W tamtym czasie na uniwersytecie Warszawskim pracowała znakomita grupa matematyków włączając Borsuka, Łukasiewicza, Mazurkiewicza, Sierpińskiego, Mostowskiego i wielu innych. Zorganizowali oni podziemną wersję uniwersytetu, która był w silnej opozycji przeciwko wszelkim władzom nazistowskim. Borsuk, na przykład, został umieszczony w więzieniu po tym jak naziści dowiedzieli się, że pomagał on w działaniu uniwersyteckiego podziemia.
W takiej bardzo niebezpiecznej sytuacji Rasiowa uczyła się matematyki, wiedząc że kara jaką będzie musiała ponieść wrazie odkrycia jest wysoka. Mimo to Rasiowa pracowała w tym otoczeniu nad swoją pracą magisterską pod kierownictwem Łukasiewicza.
Kiedy wojska sowieckie zbliżyły się do Warszawy w 1944 r., w stolicy wybuchło powstanie mające na celu osłabienie stacjonującego tam niemieckiego garnizonu. Jednakże niemieckie posiłki przybyły na czas i stłumiły powstanie. Około 160 tysięcy ludzi zginęło w tym powstaniu, a miasto zostało prawie całkowicie zniszczone. Tak opisane zostało to wydarzenie w jednej z jej biografii: "W 1944 r. powstanie Warszawskie upadło, a w konsekwencji miasto zostało niemal całkowicie zniszczone, nie tylko przez działania wojenne, lecz także przez systematyczną destrukcję, która nastąpiła po stłumieniu powstania. Praca dyplomowa Rasiowej spaliła się wraz z całym jej domem. Ona sama wraz z jej matką przeżyły kryjąc się w piwnicy przykrytej ruinami zdewastowanego budynku."
Po wojnie Rasiowa uczyła w szkole średniej, podczas gdy jej promotor Łukasiewicz opuścił Polskę po straszliwych cierpieniach, jakich doznał podczas wojny. Jednakże Mostowski pamiętał imponującą pracę Rasiowej i namawiał ją do powrotu na Uniwersytet Warszawski i do ukończenia swojej pracy dyplomowej pod jego kierownictwem.
W 1946 r., Rasiowa otrzymała dyplom magistra, została także wyznaczona jako asystentka na Uniwersytet Warszawski i kontynuowała swoją pracę doktorancką pod kierownictwem Mostowskiego. Jej praca, zaprezentowana w 1950 r., dotyczyła algebry i logiki "Algebraiczne traktowanie rachunku funkcjonalnego Lewisa i Heytinga". Te tematy były głównymi obszarami poszukiwań przez całe jej życie.
Rasiowa otrzymała tytuł profesora w 1957 r., a w 1967 r. tytuł profesora zwyczajnego. Założyła Sekcję Matematyczną w 1964 r. i w 1970 r. Sekcję Logiki Matematycznej.
Jej główne poszukiwania dotyczyły logiki algebraicznej i matematycznych założeń informatyki. W logice algebraicznej kontynuowała pracę z takimi matematykami jak: Post, Stone, Tarski i Łukasiewicz. Zmierzali oni do znalezienia precyzyjnego opisu dla struktur matematycznych kształtujących system logiczny.
Oczywiste jest to, że praca Rasiowej nad logiką algebraiczną była dokładnie tą dziedziną, która sprawiła, że stała się współautorką podstaw teoretycznej informatyki. Jej wkład jest opisywany w jej biografii: "Jej wkład do teoretycznej informatyki wywodzi się z przekonania, że istnieją głębokie relacje pomiędzy algebrą i logiką z jednej strony, a podstawowymi problemami założeń informatyki z drugiej. Pomiędzy tymi problemami Rasiowa jasno odróżniała metody charakterystyczne informatyki od jej zastosowań. To przeświadczenie było poparte wynikam wielu ważnych i niekonwencjonalnych prac nad logiką, w szczególności na stosowaniu różnych generalizacji założeń algebry do logiki programowania i logiki przybliżeń."
W rzeczywistości w 1984 r. Rasiowa przedstawiła ważne pojęcie wniosku gdzie podstawowa informacja była niekompletna. To prowadziło do rozumienia przybliżeń i logiki przybliżeń, które są teraz głównymi dziedzinami badań nad sztuczną inteligencją.
Rasiowa napisała ponad sto prac naukowych, książek i monografii. Była również promotorem doktoranckich prac ponad dwudziestu studentów. Jednakże jej wkład ograniczony był jedynie do badań. Pomogła w powstaniu dziennika pt. "Fundamenta Informaticae", którego była redaktorem naczelnym od momentu powstania w 1977 r. aż do jej śmierci. Dodatkowo związana była z czasopismem "Studia Logica" od 1974 r..
Była jedną z głównych postaci sceny matematycznej w Polsce. Od 1955-57 r. Rasiowa była sekretarką Polskiego Stowarzyszenia Matematyków a od 1958-59 była jego wice prezesem. Działała w Komitecie Matematyki Polskiej Akademii Nauk i wspomagała różne komitety Polskiego Ministerstwa Nauki.
Rasiowa pozostała aktywna aż do śmierci, pozostawiając osiem skończonych rozdziałów nowej monografii "Algebraiczna analiza nieklasycznego porządku logicznego", przed wyjazdem do szpitala w ostatnim stadium jej choroby.