Poincare Henri Jules
ur: 29 kwietnia 1854 w Cité Ducale niedaleko Nancy - Francja
zm: 17 lipca 1912 w Paryżu - Francja
Henri Jules Poincare, wybitny francuski matematyk, fizyk, astronom-teoretyk, przyrodnik i filozof, urodził się w Nancy 29 kwietnia 1854 r.
W roku 1873 wstąpił do l'Ecole Polytechniąue w Paryżu, a w 1879 zostaje inżynierem górniczym i doktorem nauk matematycznych. W latach 1879-1881 był lektorem na wydziale nauk ścisłych na uniwersytecie w Caen. W roku 1881 został lektorem, a od 1886 r. aż do śmierci był profesorem Sorbony w Paryżu. Należy do największych matematyków francuskich drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Jego wykłady co roku obejmowały inne zagadnienia i były publikowane przez słuchaczy. Wykładał fizykę matematyczną i eksperymentalną (doświadczalną), rachunek prawdopodobieństwa, mechanikę nieba.
Jako pierwszy z matematyków sprecyzował istotę dowodów niesprzeczności oraz udowodnił niesprzeczność nieeuklidesowych geometrii. W roku 1906 stworzył - prawie równocześnie z Einsteinem - matematyczne podstawy szczególnej teorii względności w pracy "Sur la dynamiąue de 1'electron". Ten naukowiec teoretyk, który wydał znakomite dzieła z zakresu filozofii nauki "Wartość nauki" (1908), "Nauka i hipoteza" (1908 r.) oraz "Nauka i metoda" (1911 r.) umiał z wielkim mistrzostwem wykorzystać osiągnięcia czystej matematyki dla potrzeb matematyki stosowanej. Charakterystyczną cechą prac naukowych Poincarego w dziedzinie matematyki był nie tylko kierunek klasyczny, równocześnie bowiem wskazał on drogę rozwoju dla nowoczesnej matematyki. Wiele czasu poświęcił teorii równań różniczkowych z algebraicznymi współczynnikami: te prace spowodowały, że zajął się zagadnieniem nowej klasy funkcji przestępnych (transcendentnych), tzw. funkcjami automorficznymi. W pracy tej korzystał między innymi z geometrii Łobaczewskiego. Zajmował się również topologią i podstawami matematyki. Prace Poincarego w dziedzinie fizyki matematycznej dotyczyły również równowagi obracającego się ciała płynnego (1885r.). W roku 1889 Poincare otrzymał nagrodę króla szwedzkiego Oskara za "zagadnienie trzech ciał". W latach 1892 - 1899 ogłosił trzytomową pracę pt. "Les methodes nouvelles de mecaniąue celeste" ("Nowe metody mechaniki nieba"), w której podziela idee Laplace'a. Również jak Laplace, Poincare pracuje nad zagadnieniami rachunku prawdopodobieństwa.
O zasługach Poincarego dla nauki świadczy fakt, że w roku 1887 został członkiem Academie des Sciences w Paryżu, ponadto był członkiem 22 akademii nauk oraz doktorem honorowym 8 uniwersytetów.
Poincare był również filozofem, zwolennikiem machizmu; ulegał wpływom pragmatyzmu i neokantyzmu. Nie przyznawał on obiektywnego istnienia materii i w swych pracach pochwalał poglądy agnostyków. Twierdził, że wartość naukowej teorii znajduje się nie w prawidłowości i odtwarzaniu rzeczywistości, lecz w korzyści i celowości jej zastosowania. Lenin w "Materializmie i empiriokrytycyzmie" (1908 r.) poddał surowej krytyce te filozoficzne poglądy. Poincare umarł w Paryżu 17 lipca 1912 roku.
