Moore Jonas

Matematycy Odsłon: 785

Jonas Moore był początkowo protokolantem Rektora Durham. W 1640, w wieku 13 lat, podjął studia matematyczne. W czasie tych studiów Moore był pod dużym wpływem Oughtred. W 1647 został prywatnym nauczycielem matematyki księcia Yorku, brata przyszłego króla Karola II, ale nie utrzymał tej pracy długo, ponieważ został usunięty z tego stanowiska z powodu politycznej intrygi. Istotnie był to czas politycznego zamieszania, bitew i religijnych sporów w Anglii. Zaledwie dwa lata później Karol I został stracony, a jego syn - proklamowany Karolem II przez Szkotów - został nowym królem wbrew woli Anglików. Karol II został pokonany przez Cromwella w 1650 i do 1651 roku był na wygnaniu we Francji.

Po stracie stanowiska nauczyciela księcia Yorku (którego ojciec Karol I ciągle był królem w tym czasie) Moore wyjechał do Londynu, gdzie miał nadzieję zarobić na życie jako nauczyciel matematyki. Jednak trudno było mu znaleźć wystarczająco dużo uczniów, dlatego był szczęśliwy , że został wyznaczony na mierniczego w 1649. Jego zadaniem była praca nad odwadnianiem Fensu, naturalnego, nisko położonego, błotnistego terenu we wschodniej Anglii o powierzchni około 40,100 km2, między Lincoln a Cambridge. W tym samym czasie, kiedy objął stanowisko mierniczego, opublikował matematyczny podręcznik "Arytmetyka"(org."Arithmetick") (1650).

Moore wyrobił sobie dobrą reputację dzięki tej pracy i niebawem został wyznaczony do innych prac pomiarowych. Dzięki swojej pracy jego postać bywała opisywana przez wielu ludzi, między innymi następująco: "Zyskał reputację dzięki swoim sukcesom w utrzymaniu morza z daleka od Norfolk, dokonaniu pomiaru wybrzeży i skonstruowaniu mapy Cambridgeshire..." W 1660 Parlament Konwencji zadeklarował przywrócenie króla z wygnania oraz lordów.

Rozwiązali oni armię i ustabilizowali dochody króla Karola II, przez wprowadzenie parlamentarnej innowacji podatku akcyzowego. Kiedy Karol II wrócił do Londynu, Moore ponownie opublikował "Arytmetykę" razem z "Nowymi, ogólnymi rozważaniami nad elipsami i powierzchniami stożkowymi" ("A New Contemplation General upon the Ellipsis and Conical Sections") zaczerpniętymi od Mydorge'a. Dedykacja tej pracy ukazuje, że Moore ciężko pracował aby znaleźć przychylność nowego reżimu. W 1663 Moore został wysłany do Tangeru, aby przeprowadzić pomiary i złożyć raport ze swoich prac.

Został tam włączony w ambitny projekt budowy ogromnej ściany portu. W 1669 otrzymał tytuł szlachecki i został mianowany na stanowisko Naczelnego Mierniczego Urzędu Kartograficznego. Jednakże Moore nie jest szczególnie sławny w dziedzinie matematyki: jako matematyk jest najbardziej znany jako pierwszy, który użył funkcji cotangensa. Moore jest raczej znany ze swego silnego wsparcia matematyki i astronomii, które spowodowało, że wiele innych matematycznych i astronomicznych postępów jest możliwych.

Być może największym wkładem Moora w matematykę były jego wysiłki założenia Królewskiego Obserwatorium w Greenwich i jego starania by poprzeć Flamsteeda. W 1674 Moore zaprosił Flamsteeda do Londynu: "...z zamiarem wprowadzenia go na stanowisko w jego własnym, małym obserwatorium w Chelsea College, które otrzymał od króla w zamian za założenie Królewskiego Obserwatorium. Wyposażył Flamsteeda (na swój własny koszt) w siedmiu pracowników, obsługujących morskie urządzenia nawigacyjne (sekstant), którzy mieli mu pomagać w obserwacjach do 1688, jak również w dwa zegary..."

Zegary te były używane przez Flamsteeda w jego pracy dotyczącej odkrycia długości geograficznej. Ostatnie dzieło Willmotha posuwa się dużo dalej niż późniejsi autorzy w opisywaniu wkładu Moore'a w założenie Królewskiego Obserwatorium twierdząc, z ogromnym przekonaniem, że był on: "...jedyną napędzającą siłą poza planem."

Moore, wspólnie ze słynnym pisarzem pamiętników Samuelem Pepys'em, założył Królewską Matematyczną Szkołę na terenie Szpitala Chrystusa. Szkoła ta została stworzona z określonym celem szkolenia chłopców w technikach nawigacyjnych, aby mogli oni służyć królowi na morzu. Moore został zarządcą szkoły i wspólnie z Perkinsem, dyrektorem szkoły, napisał główną pracę matematyczną zamierzoną dla użytku Królewskiej Matematycznej Szkoły. Moore umarł jednakże zanim praca została opublikowana. Praca "Nowe systemy matematyczne" (org."A New System of the Matematicks") ukazała się w 1681.

Moore napisał części o arytmetyce, geometrii, trygonometrii i kosmografii, podczas gdy części o algebrze, geometrii Euklidesowej i nawigacji zostały napisane przez Perkinsa. Aubrey opisuje Moore'a jako: "...jeden z najznakomitszych panów swego czasu: dobry matematyk, i dobry nauczyciel. ...był wysoki i bardzo gruby, miał cienką skórę, jasne, szare oczy..."

Moore umarł w 1679 podczas podróży z Portsmouth do Londynu. Napisał kilka książek , innych niż te opisane powyżej, m.in. "Nowoczesne fortyfikacje"(org."Modern Fortification") (1673) i "Kompendium matematyki"(org."A Mathematical Compedium") (1674). Jego "Arytmetyka" została opublikowana po raz trzeci w 1698, prawie 20 lat po jego śmierci.