Łuzin Nikołaj Nikołajewicz
ur: 9 grudnia 1883 w Irkucku - Rosja
zm: 25 lutego 1950 w Moskwie - Rosja
Wśród matematyków, którymi szczycić się może matematyka radziecka, poczesne miejsce zajmuje Nikołaj Nikołajewicz Łuzin.
Łuzin urodził się 9 grudnia 883 r. Trwałe miejsce gronie wybitnych matematyków zapewniła mu już jego rozprawa doktorska pt. "Całka i szereg trygonometryczny" z roku 1915. Zawiera ona szereg podstawowych rezultatów dotyczących struktury zbiorów i funkcji mierzalnych, zbieżności szeregów trygonometrycznych, rozwijania funkcji w szereg trygonometryczny itp. Rezultaty tej pracy miały determinujący wpływ na kierunek rozwoju metrycznej teorii funkcji. Warto zauważyć, że matematycy, w rozmowach, powołując się na wymienioną pracę częściej używają sformułowania "teza doktorska Łuzina" niż tytułu pracy.
W dalszej pracy naukowej Łuzin - od roku 1917 profesor Uniwersytetu Moskiewskiego zajmuje się głównie teorią funkcji, a także tymi działami matematyki, w których mają zastosowanie metody teorii funkcji. Łuzin postawił sobie za zadanie zbadanie granic stosowalności metod typowych dla teorii funkcji. Wśród efektów tych badań wyróżnić należy rezultaty i hipotezy Łuzina dotyczące zbiorów rzutowych. Łuzin przewidział, co później potwierdzono na gruncie logiki, że całego szeregu zagadnień, jak np. zagadnienia mierzalności, nie można dla tych zbiorów rozstrzygnąć metodami klasycznymi. Podstawowe rezultaty uzyskane przez Łuzina i jego uczniów we wspomnianych wyżej kierunkach badań zostały wyłożone w monografii pt. "Wykłady o zbiorach analitycznych i ich zastosowaniach" w roku 1930. Poza głównym kierunkiem - teorią funkcji - Łuzin zajmował się również, uzyskując z reguły rezultaty o znaczeniu podstawowym, innymi działami matematyki, jak np. analizą matematyczną, teorią równań różniczkowych czy geometrią różniczkową. Charakterystyczna dla jego twórczości, poza różnorodnością zainteresowań naukowych, związanych jednak zawsze z teorią funkcji, jest umiejętność nadawania geometrycznej przejrzystości najbardziej abstrakcyjnym konstrukcjom. Wybitne prace matematyczne, które znalazły uznanie poprzez zaliczenie Łuzina w poczet członków Akademii Nauk ZSRR (członek korespondent od roku 1923, członek rzeczywisty od 1927), nie wyczerpują listy osiągnięć uczonego. Dzięki talentowi wykładowcy i umiejętności wciągania młodzieży w nurt badań naukowych stał się Łuzin twórcą słynnej dziś moskiewskiej szkoły matematycznej.
Do grona adeptów tej szkoły zalicza się wielu znanych matematyków radzieckich. Wymienimy tu dla przykładu nazwiska uczonych: Kołmogorowa, Aleksandrowa, Mieńszowa, Ławrientiewa. W uznaniu zasług zarówno na polu naukowym, jak i organizacyjnym i pedagogicznym Łuzin został odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy. Dodajmy, że Łuzin był doktorem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego oraz członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Umiejętności. N.N. Łuzin zmarł 28 lutego 1950 r. . Jego uczniowie prowadzili dalej zainicjowane przez niego badania. Hipotezy Łuzina przykuwały przez długie lata uwagę wielu uczonych, uzyskując z reguły potwierdzenie swej prawidłowości i zarazem wielkich zdolności ich autora.
