Łomnicki Antoni
ur: 17 stycznia 1881 we Lwowie - Ukraina
zm: 4 lipca 1941 we Lwowie - Ukraina
17 stycznia 2006r mneło 125 lat od urodzin Antoniego Łomnickiego, matematyka o zainteresowaniach kartograficznych.
Antoni Łomnicki urodził się 17 stycznia 1881 r. we Lwowie, w rodzinie Mariana Łomnickiego, profesora gimnazjum, i Marii ze Szczuckich. Naukę szkolną odbył w rodzinnym mieście. W 1899 r. uzyskał świadectwo dojrzałości w IV Gimnazjum Państwowym i rozpoczął studia matematyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. W 1903 r. uzyskał stopień doktora filozofii na podstawie pracy O odwzorowaniach cząsteczek funkcyj hypergeometrycznych i złożył egzamin uprawniający do nauczania matematyki i fizyki w gimnazjach i szkołach realnych.
W latach 1903-1919 pracował jako nauczyciel gimnazjalny we Lwowie i Tarnowie. Stypendium ministerialne umożliwiło mu kontynuację studiów w Getyndze (1906-1907), pod kierunkiem Hermanna Minkowskiego (1864-1909), Davida Hilberta (1862-1943), Felixa Kleina (1849-1925) i G. Herglotza. W roku akademickim 1913/14 wykładał jako docent prywatny na Wydziale Budowy Maszyn w Szkole Politechnicznej we Lwowie. W latach 1917-1918 opublikował dwie prace, jedną z dziedziny aksjomatyki O układach zasad koniecznych i dostatecznych służących do definicji pojęcia wielkości ("Wiadomości Matematyczne" nr 23/1919, s. 37-70), drugą z teorii funkcji zmiennej rzeczywistej O wielookresowych funkcjach jednoznacznych zmiennej rzeczywistej ("Sprawozdania Towarzystwa Naukowego Warszawskiego". R. XI 1918, s. 807-846). Na podstawie tych prac w czerwcu 1919 r. uzyskał na Politechnice Lwowskiej veniam legendi, a w lipcu tegoż roku - docenturę.
W sierpniu 1919 r. został powołany na stanowisko zastępcy profesora matematyki Politechniki Lwowskiej. W 1920 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym matematyki Politechniki Lwowskiej i objął kierownictwo Katedry Matematyki II. W 1920 r. brał udział w wojnie polsko-sowieckiej w stopniu podporucznika. W 1921 r. został mianowany profesorem zwyczajnym Politechniki Lwowskiej. Odtąd cała działalność naukowa, dydaktyczna i organizacyjna związana była z tą uczelnią i lwowskim ośrodkiem matematycznym. Był trzykrotnie dziekanem, a w roku akademickim 1938/39 prorektorem Politechniki Lwowskiej. Zasłużył się przede wszystkim jako dydaktyk i profesor matematyki stosowanej, wprowadził także pojęcie prawdopodobieństwa w oparciu o teorię mnogości i teorię miary (Nouveaux fondements du calcul des probabilites "Fundamenta Mathematicae", t. IV, 1923).
Zakres zainteresowań Antoniego Łomnickiego był szeroki - obejmował analizę, rachunek prawdopodobieństwa, statystykę, kartografię i dydaktykę. Opracował popularne podręczniki szkolne: Geometria (cz. I i II, następnie cz. III i IV, trzykrotnie wydawane w latach 1911-1920), Tablice matematyczno-fizyczne (10 wydań), Trygonometria i geometria analityczna. Uczestniczył aktywnie w reformie nauczania matematyki zarówno w zaborze austriackim, jak i w niepodległej Polsce. Był autorem 41 prac naukowych i podręczników. Wśród podręczników na szczególną uwagę zasługuje nowoczesny podręcznik Rachunek różniczkowy i całkowy dla potrzeb przyrodników i techników (Kraków 1936, t. I-III; Katowice 1948, t. I-III). Był wybitnym specjalistą i znawcą zagadnień z zakresu kartografii matematycznej. Ogłosił rozprawę Podstawy matematyczne kartografii (Tarnów 1905), której tematem było zastosowanie teorii powierzchni do odwzorowań kuli na płaszczyznę. Zagadnienie to, kontynuowane w późniejszym okresie, znalazło swój wyraz w podręczniku Kartografia matematyczna (Warszawa 1927). Wprowadził nowe poprawne metody w rzutowaniu przy opracowaniu międzynarodowej mapy świata w pracy Matematyczna analiza projekcji mapy międzynarodowej w skali 1:1 000 000 (1927). Podał również prostą metodę pomiarów za pomocą sygnałów radiogoniometrycznych przy użyciu siatki przez siebie skonstruowanej. Metodę tę przedstawił w pracy Projekcje o dwu punktach wyróżnionych. Działalność w zakresie kartografii przyczyniła się do powołania go na eksperta w Międzynarodowym Komitecie Żeglugi Powietrznej (CINA). Był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1938). W pierwszych dniach wojny niemiecko-radzieckiej, po wkroczeniu wojsk niemieckich do Lwowa 3 lipca 1941 r. został aresztowany wraz z grupą uczonych lwowskich przez gestapo i rozstrzelany następnego dnia na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie.
