Fisher Ronald Aylmer
ur: 17 lutego 1890 w Londynie - Anglia
zm: 29 lipca 1962 w Adelajdzie - Australia
29 lipca 1962 roku zmarł nieoczekiwanie w Adelajdzie jeden, z twórców nowoczesnej statystyki matematycznej Ronald A. Fisher. Prace jego stanowią największy dorobek wniesiony w tę dziedzinę matematyki w ciągu . ostatnich 50 lat. Fisher urodził się w Londynie. Po skończeniu studiów w 1913 roku jest przez kilka lat nauczycielem fizyki i matematyki. Następnie zostaje wezwany do Instytutu Badań Rolniczych w Rothanstet, gdzie opracowuje wyniki licznie przeprowadzanych tam doświadczeń, których nikt przed nim opracować nie potrafił. W 1933 roku zostaje mianowany profesorem genetyki w Cambridge. Ostatnie trzy lata życia spędza w Australii w Adelajdzie, poświęcając się pracy naukowej na uniwersytecie oraz w Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization (Stowarzyszenie do Badań Naukowych i Przemysłowych).
Prace Fishera w dziedzinie statystyki matematycznej obejmują szeroki zakres. Trudno jest w paru słowach i w popularny sposób pokazać ich problematykę i scharakteryzować doniosłość ich wyników. Spróbujemy jednakże wymienić choć kilka najważniejszych punktów. A więc jednym z najczęściej stosowanych w statystyce testów do sprawdzania zgodności wyników doświadczalnych z wynikami otrzymywanymi na podstawie przyjęcia pewnej hipotezy (tzw. wynikami teoretycznymi) jest test chi-kwadrat, którego twórcą jest wielki poprzednik Fishera Pearson.
Początkowo test ten był często niewłaściwie stosowany i dopiero Fisher wskazał, kiedy można go stosować i przy jakich założeniach. Stąd zwykle mówi się: "test chi-kwadrat Pearsona-Fishera". Gosset (pseudonim "Student") wykazał, jak mając pewną liczbę pomiarów tej samej wielkości X można wyznaczyć granice tzw. przedziału ufności (jego realizację), który z określonym prawdopodobieństwem pokryje prawdziwą, ale nieznaną wartość EX mierzonej wielkości, Fisher zaś podał ścisły dowód prawdziwości teorii Gosseta (stąd nazwa rozkład Studenta - Fishera).
Najbardziej znanym i szeroko rozpowszechnionym w wielu dziedzinach nauki jest tzw. test ilorazowy wariancji, zwany testem F od nazwiska autora.
Już w 1921 roku ukazała się praca Fishera ("O matematycznych podstawach statystyki teoretycznej"), a w 1925 roku "Statistical Methods for Research Workers" ("Metody statystyczne dla doświadczalników"). Ta ostatnia praca była zebraniem wszystkich jego dotychczasowych wyników i doczekała się już kilkunastu tłumaczeń i wydań. Następnie ukazuje się "Projektowanie doświadczeń". Idee zawarte w tym dziele zrewolucjonizowały sposób opracowywania wyników w biologii i rolnictwie, obecnie zaś znajdują coraz większe zastosowanie w przemyśle i medycynie. Jak wynika z biograficznego rysu Fishera, zainteresowania jego obejmowały również genetykę. Wydana w 1930 roku jego "Genetyczna teoria doboru naturalnego" jest jednym z najwybitniejszych dzieł w tej dziedzinie. Fisher był zresztą nie tylko genialnym naukowcem w wymienionych gałęziach wiedzy, ale człowiekiem o niezmiernie szerokich zainteresowaniach i głębokiej wiedzy ogólnej. Fisher znany był ze swej krótkowzroczności. Lecz jak to właściwe ludziom wielkim, potrafił z wady tej uczynić swą zaletę. W młodości jeden z jego profesorów matematyki nauczał go wieczorami geometrii, a ponieważ Fisher nie mógł czytać ani pisać przy sztucznym świetle, lekcje odbywały się bez książek, bez tablicy. W ten sposób młody uczeń wyobraził sobie w ogromnym stopniu "intuicję" matematyczną, zdolność przewidywania wyników i wyciągania wniosków bez pomocy papieru i ołówka. Do wielu wyników w statystyce dochodził w ten sposób, dając im matematyczne uzasadnienie dopiero później.
Ogólnie możemy stwierdzić, że prace Fishera określają w dużym stopniu kierunek rozwoju współczesnej statystyki matematycznej. Głównym zaś celem jego było zastosowanie statystyki w praktyce, dbałość o to, by służyła człowiekowi.
