Dirichlet Peter Gusta Lejeune
ur: 13 lutego 1805 w Düren - Niemcy
zm: 5 maja 1859 w Getyndze - Niemcy
Peter Gustav Dirichlet, właściwie Derichlet, jeden z największych matematyków niemieckich, urodził 13 lutego 1805 r. w Duren, prowincji nadreńskiej. Już w młodości od 1822 r. przenosi się do Paryża, gdzie zamieszkuje w domu generała Foya. Tam miał sposobność poznać wiele znakomitości naukowych, filozofów i matematyków. W tym też czasie uczęszczał na wykłady w College de France oraz zagłębiał się w epokowe dzieło Gaussa: "Disąuisitiones", które nadało ścisły kierunek jego zainteresowaniom badawczym. W roku 1826 wraca do Niemiec i zostaje docentem prywatnym na Uniwersytecie Wrocławskim, a następnie przenosi się do Berlina. Tu jest kolejno docentem prywatnym od 1829 r., potem od 1831 r. profesorem zwyczajnym na uniwersytecie. Jednocześnie wykłda w szkole wojennej. W roku 1855 zostaje powołany na uniwersytet w Getyndze jako następca Gaussa. Jego oryginalna twórczość naukowa dotyczy przeważnie teorii liczb, teorii szeregów, rachunku całkowego i pewnych zagadnień z fizyki matematycznej. W roku 1825 pisze pracę "Memoire sur l'impossibilite de quelques eąuations indeterminees du rinąuieme degre", która przedstawiona Akademii Paryskiej zwróciła na niego uwagę i zapewniła imię świetnego matematyka. Dirichlet rozważał również przypadek tzw. wielkiego twierdzenia Fermata dla n=5 (Euler i Lagrange rozważali przypadki n=3, n=4). Następnie podał dowody twierdzenia Gaussa dla reszt dwukwadratowych. W pracach tych wskazał wielką przydatność analizy i teorii funkcji analitycznych przy rozwiązywaniu problemów z teorii liczb. Znane jest w tej dziedzinie piękne jego twierdzenie, że w każdym nieskończonym postępie arytmetycznym, którego wyraz pierwszy i różnica są liczbami całkowitymi względnie pierwszymi, jest nieskończenie wiele liczb pierwszych. Zagadnienie to wcześniej stawiało matematykom trudności nie do przezwyciężenia. Podał pierwszy ścisły dowód zbieżności szeregów Fouriera (znane powszechnie tzw. warunki Dirichleta), w rachunku wariacyjnym podał tzw. zasadę Dirichleta. Prace te inspirowały innych matematyków, jak Riemanna i Cantora, co doprowadziło do zupełnie nowych odkryć w tej dziedzinie. Badania i rozprawy swe ogłaszał w "Journal fur Mathematik Crelle'a" i rozprawach Akademii. Wielkiego dzieła nie napisał, ale jego dorobek naukowy i wykłady przyczyniły się poważnie do rozwoju wiedzy matematycznej w Niemczech. Po jego śmierci wykłady z teorii liczb w opracowaniu Dedekinda stały się dziełem klasycznym. Umarł 5 maja 1859 roku w Getyndze.
