Thom Rene
ur: 2 września 1923 w Montbéliard we Francji
zm: 25 października 2002 w Bures-sur-Yvette - Francja
René Thom znany jest przede wszystkim jako twórca teorii katastrof - matematycznego podejścia do stałego działania, którego efektem jest przerwanie.Od roku 1932 Thom uczęszczał do szkoły podstawowej w Montbeliard, gdzie się urodził, w którym jego rodzice prowadzili sklep.
To w tej właśnie szkole Thom po raz pierwszy ujawnił swój potencjał akademicki wygrywając stypendium. Następnie uczęszczał do College Couvier w Montbeliard, po czym otrzymał stopień naukowy z matematyki elementarnej na uczelni Bensacon w 1940. Jego kariera miała zostać przerwana wybuchem drugiej wojny światowej.Rodzice René Thoma wysłali go z bratem na południe, by uniknąć konfliktu, mimo iż sami pozostali w Montbeliard.
Rodzeństwo ostatecznie dotarło do Szwajcarii, co Thom opisuje w następujący sposób: "Do dziś wspominam zaskakujące ciepło z którym zostaliśmy tam powitani, a także tych wszystkich ludzie proponujących jedzenie i picie przy drodze" Po żniwach niedaleko Romont, Thom powrócił do Francji, wkrótce zabrany do Lyonu, gdzie zamieszkał z matką i jej przyjacielem.
W Lyonie kontynuował kształcenie, uzyskując licencjat z filozofii w czerwcu 1941. Następnie powrócił do domu swych rodziców w Montbeliard, lecz wkrótce znów był w Paryżu, by kontynuować edukację.W Paryżu uczęszczał do Lycée Saint-Louis; ubiegał się o przyjęcie do Ecole Normale Supérieure, jednak przyjęty nie został.Po raz kolejny ubiegał się o to w 1943 i tym razem udało mu się, aczkolwiek nie olśnił nikogo
W Ecole Normale Supérieure było ciężko, ponieważ Paryż znajdował się wówczas pod okupacją niemiecką. Pod względem matematycznym był to jednak to ekscytujący okres dla Thoma, który był pod silnym wpływem Henri Cartana i podejścia reprezentowanego przez grupę Bourbaki. Druga wojna światowa zakończyła się, gdy Thom studiował w Ecole Normale Supérieure. "Ostatni rok, po "zwycięstwie", był rokiem otwarcia, przynoszącym wrażenie powtórnego zycia w całej jego pełni. Z tych powtórnych narodzin pamiętam jedynie poczucie wolności, które ciężko mi było kontrolować.? W 1946 Thom ukończył Ecole Normale Supérieure i przeprowadził się do Strasburga, przyjmując posadę badacza we Francuskim Centrum Badawczym, między innymi po to by moc nadal pracować z Henri Cartanem. Tam wywarli na niego wpływ Ehresmann i Koszul.
Jego doktorat, pisany pod nadzorem Henri Cartana, został nagrodzony za rozprawę pt. Przestrzenie włókien w kulach i kwadratach Steenroda. Praca nad doktoratem odbywała się w Strasburgu, jednak Thom przedstawił ją w Paryżu. W pracy tej pojawiają się już podstawy teorii kobordyzmuThom został nagrodzony członkostwem w kolegium uniwersyteckim, po to by mógł pojechać do Stanów Zjednoczonych w 1951.
W swej autobiografii opisuje jak to umożliwiło mu poznanie Einsteina, Weyla i Steenroda, a także uczęszczanie na seminaria Calabiego i Kodairy. Do Francji powrócił w 1953 i nauczał w Grenoble w latach 1953-54, później w Strasburgu w latach 1954-63. Mianowano go profesorem w 1957.Thom znany jest głownie jako wynalazca teorii katastrof, ale jego wcześniejsze dokonania uczyniły go znanym, zanim jeszcze zaczął prace nad ta teorią.
Jego praca z zakresu topologii, a w szczególności klas, teorii kobordyzmu a także twierdzenia poprzeczności doprowadzily do nagrodzenia go medalem Fieldsa w 1958. Niemniej jednak Thom czuje, ze w pewnym sensie nie zasłużył na ten zaszczyt. "Mam wrażenie, ze odrobinę później wykonano prace dużo donioślejszą, dużo głębszą i bardziej przenikliwą niż moja, której autorzy zasługiwali na medal przynajmniej tak jak ja, o ile nie bardziej. Myślę tutaj o dowodzie twierdzenia Schonliesa przeprowadzonym przez Barry Mazura: (każda sfera o Sn-1 z regularnym brzegiem jest brzegiem kuli Rn) czy też o odkryciu Milnora dotyczącym sfer egzotycznych.?
Hopf, nagrodzony wraz z Thomem w Edynburgu, wskazał w swej mowie na ważność teorii Thoma: "Jego podstawowe idee, wielka prostota o której mówiłem, mają naturę geometryczna i intuicyjną. Te idee znacząco wzbogaciły matematykę i wszystko wskazuje na to, ze wpływ idei Thoma nie jest dotąd wyczerpany, bez względu na to, czy znajdują one wyraz w dziełach już znanych lub mających się ukazać.?
Medal Fieldsa dal Thomowi swobodę w wyborze nowego kierunku badań: "Thom powiedział, ze medal Fieldsa dal mu wolność wyboru jakiejkolwiek pracy badawczej,a dla niego to było najważniejsze. Zaczynał postrzegać cala naukę jako płótno malarskie. Nie był teoretykiem czy eksperymentatorem w sensie projektowania eksperymentów i przewidywania ich rezultatów, lecz raczej filozofem nauki, piszącym o długoterminowych przyszłych odkryciach w nauce, które musiały się pojawić.? W 1964 przeniósł się do Instytutu Wyższych Studiów Naukowych w Bures-sur-Yvette. To, jak ten fakt wpłynął to na zmianę kierunku badań opisuje następująco:"Stosunki z moim kolega Grothendieckiem były dla mnie coraz mniej przyjemne. Jego wyższość techniczna była miażdżąca.Jego seminarium przyciągało wszystkich paryskich matematyków. "Podczas gdy ja nic nowego do zaoferowanie nie miałem. To sprawiło, ze opuściłem świat stricte matematyczny i zacząłem poruszać w swej pracy bardziej ogólne pojęcia, jak teoria morfogenezy, która interesowała mnie bardziej i doprowadziła do ogólnej postaci biologii filozoficznej.? Teoria Thoma jest próbą opisania bez rachunku różniczkowego tych sytuacji, w których stopniowo zmieniające się siły prowadzą do tak zwanych katastrof, czy nagłych zmian. Teoria ta ma szerokie zastosowanie w naukach fizycznych i biologicznych, jak również w naukach społecznych. Została przedstawiona przez Thoma w pracy pt. "Stabilność strukturalna i morfogeneza" , i do dziś rozwija ją wielu matematyków. Thom wyjaśnia dlaczego teoria która odniosła olbrzymi sukces pod względem popularności nie zdobyła większego poparcia: "To fakt, ze teoria katastrof jest martwa. Jednak można by powiedzieć ze zmarła z powodu swego sukcesu. Została zabita przez rozszerzenie modeli analityczny (algebraicznych) na modele, które były gładkie. Gdy tyło okazało się, ze teoria nie pozwala na przewidywania ilościowe, wszystkie wielkie umysły zdecydowały, ze jest bez wartości. Jeśli o to chodzi, rozszerzenie było wynikiem poszerzenia twierdzenia o przygotowaniu Malgrange.?
Thom otrzymał nagrodę Grand Prix Scientifique de la Ville de Paris w 1974. Został też honorowym członkiem Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego w 1990r. Na seminariach trudno było podążać za jego tokiem myślenia: "Jego seminaria były często zagmatwane, ponieważ jego umysł zazwyczaj wybiegał do przodu, każąc publiczności uzupełniać luki."
Natomiast rozmowy matematyczne z nim były cudownym przeżyciem: "Rozmowy z nim sam na sam były wspaniałe: otrzymując czas na uzupełnienie luki, natrafiał na kopalnie złota. Charakteryzował się subtelnym dowcipem, wielkim sceptycyzmem, i cicha wesołością w odniesieniu do szeroko pojętej kondycji ludzkiej. Miał oryginalne poglądy na temat wszystkiego, jego pisma były często prowokacyjne i pobudzały czytelników do szukania prawdy?
