Dehn Max
ur: 13 listopada 1878 w Hamburgu - Niemcy
zm: 27 czerwca 1952 w Black Mountain, California - USA
Max Dehn napisał jedną z pierwszych prac na temat topologii (1907), a później sformułował ważne zagadnienia na temat prezentacji grup, mianowicie problem słowny i problem izomorfizmu.
Dehn studiował w Gottingen pod nadzorem Hilbert'a. Otrzymał doktorat w 1900r. Jego praca nosiła tytuł:"Die Legendreschen Satze uber die Winkelsumme im Dreieck". Od 1921r.do 1935r. wykładał na wydziale Matematyki Czystej i Stosowanej na Uniwersytecie we Frankfurcie, ale został zmuszony do opuszczenia posady z powodu reżimu nazistowskiego w 1938r.
W 1940r. wyemigrował do USA, podróżując przez Skandynawię, Rosję i Japonię. W USA wykładał na kilku uniwersytetach, na przykład Uniwersytet w Idaho, Instytut Technologii w Illinois i College św. Jana w Annapolis, Maryland. Jednak nie mógł znaleźć pełno etatowej posady.
College Black Mountain uczył głównie sztuki. Nie było tam wykwalifikowanych matematyków, kiedy Dehn został poproszony o prowadzenie dwóch wykładów w 1944r. zdawał sobie sprawę, że w wykładach tych nie może być zaawansowanej matematyki. Jego wykłady były na temat: "Wspólne korzenie matematyki i dekoracji", "Etapy rozwoju matematycznych zagadnień".
Zaoferowano mu posadę w tym college'u za 25 dolarów miesięcznie. Dehn zaproponował 40 dolarów, na co zgodziły się władze uczelni. Podjął pracę w 1945r. i pozostał tam aż do śmierci. Był jedynym matematykiem, który uczył w tym college'u, aż do jego zamknięcia w 1956r.
Wybitne osiągnięcia naukowe Dehn'a są w zupełnym komtraście z jego ostatnią posadą, która była na niezbyt wysokim poziomie. Zajmował się geometrią intuicyjną, opierał się na aksjomatycznym stosunku Hilbert'a do przedmiotu. Dehn rozwiązał trzeci z 23 problemów Hilbert'a na temat wielościanu. W 1907r. Dehn napisał jedną z pierwszych prac na temat topologii razem z Heegaard'em. W tamtym czasie topologia była nazywana "analysis situs".
Praca Dehn'a nad topologią zaprowadziła go w kierunku analizy grup, szczególnie postrzeganie grup, które rozwinęło się z rozważań na tle topologii. Dehn sformułował ważne zagadnienia na ten temat, czyli problem słowny i problem izomorfizmu.
Problem słowny stawia fundamentalne pytanie, czy jest algorytm w określeniu, czy słowo w grupie podane przez prezentację jest trywialne. Zostało udowodnione, że taki algorytm generalnie nie istnieje. Badania nad zagadnieniami tego typu są wciąż sprawą pierwszorzędną w teorii grup.
Dehn napisał także statystyki, projekty, oraz historię matematyki.
