Dwumian Newtona - rozwiązania zadań

dwumian-newtona-dc0a09d4-1b9c-4fab-98af-7878c00a6250

DWUMIAN NEWTONA - rozwiązania zadań


Zadanie 1(57).

Znaleźć piąty wyraz rozwinięcia dwumianu
( 2 x 2 1 x 3 ) 24 . 2 x 2 1 x 3 24 . (2x^(2)-(1)/(x^(3)))^(24).\left(2x^2 \;-\;\frac{1}{x^3}\right)^{24}.(2x21x3)24.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Przepisanie wyrażenia w postaci ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n
    Zauważmy, że
    2 x 2 1 x 3 = 2 x 2 + ( 1 x 3 ) . 2 x 2 1 x 3 = 2 x 2 + ( 1 x 3 ) . 2x^(2)-(1)/(x^(3))=2x^(2)+(-(1)/(x^(3))).2x^2 - \frac{1}{x^3} \;=\; 2x^2 \;+\; \Bigl(-\tfrac{1}{x^3}\Bigr).2x21x3=2x2+(1x3).
    W związku z tym w klasycznym wzorze dwumianowym:
    A = 2 x 2 , B = 1 x 3 , n = 24. A = 2 x 2 , B = 1 x 3 , n = 24. A=2x^(2),quad B=-(1)/(x^(3)),quad n=24.A = 2x^2, \quad B = -\frac{1}{x^3}, \quad n = 24.A=2x2,B=1x3,n=24.
  2. Wzór na ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n
    Dla ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n ogólny ( k + 1 ) ( k + 1 ) (k+1)(k+1)(k+1)-ty wyraz w rozwinięciu (licząc od k = 0 k = 0 k=0k=0k=0) to:
    T k + 1 = ( n k ) A n k B k . T k + 1 = ( n k ) A n k B k . T_(k+1)=((n)/(k))A^(n-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{n}{k} \, A^{\,n-k} \, B^{\,k}.Tk+1=(nk)AnkBk.
  3. Wybór indeksu odpowiadającego 5. wyrazowi
      1. wyraz odpowiada k = 0 k = 0 k=0k=0k=0.
      1. wyraz odpowiada k = 4 k = 4 k=4k=4k=4.
  4. Obliczenie 5. wyrazu ( T 5 T 5 T_(5)T_5T5)
    T 5 = ( 24 4 ) ( 2 x 2 ) 24 4 ( 1 x 3 ) 4 . T 5 = ( 24 4 ) ( 2 x 2 ) 24 4 ( 1 x 3 ) 4 . T_(5)=((24)/(4))(2x^(2))^(24-4)(-(1)/(x^(3)))^(4).T_{5} \;=\; \binom{24}{4} \,\bigl(2x^2\bigr)^{24-4} \,\bigl(-\tfrac{1}{x^3}\bigr)^{4}.T5=(244)(2x2)244(1x3)4.
    Rozbijamy to na czynniki:
    • ( 24 4 ) = 24 23 22 21 4 3 2 1 = 10626. ( 24 4 ) = 24 23 22 21 4 3 2 1 = 10626. ((24)/(4))=(24*23*22*21)/(4*3*2*1)=10626.\displaystyle \binom{24}{4} = \frac{24 \cdot 23 \cdot 22 \cdot 21}{4 \cdot 3 \cdot 2 \cdot 1} = 10626.(244)=242322214321=10626.
    • ( 2 x 2 ) 20 = 2 20 ( x 2 ) 20 = 2 20 x 40 . ( 2 x 2 ) 20 = 2 20 ( x 2 ) 20 = 2 20 x 40 . (2x^(2))^(20)=2^(20)(x^(2))^(20)=2^(20)x^(40).\displaystyle \bigl(2x^2\bigr)^{20} = 2^{20} \,(x^2)^{20} = 2^{20}\,x^{40}.(2x2)20=220(x2)20=220x40.
    • ( 1 x 3 ) 4 = ( 1 ) 4 ( x 3 ) 4 = 1 x 12 = x 12 . ( 1 x 3 ) 4 = ( 1 ) 4 ( x 3 ) 4 = 1 x 12 = x 12 . (-(1)/(x^(3)))^(4)=(-1)^(4)(x^(-3))^(4)=1*x^(-12)=x^(-12).\displaystyle \bigl(-\tfrac{1}{x^3}\bigr)^{4} = (-1)^{4}\,\bigl(x^{-3}\bigr)^{4} = 1 \cdot x^{-12} = x^{-12}.(1x3)4=(1)4(x3)4=1x12=x12.
    Zatem:
    T 5 = 10626 2 20 x 40 x 12 = 10626 2 20 x 28 . T 5 = 10626 2 20 x 40 x 12 = 10626 2 20 x 28 . T_(5)=10626*2^(20)x^(40)*x^(-12)=10626*2^(20)x^(28).T_{5} = 10626 \;\cdot\; 2^{20} \,x^{40} \;\cdot\; x^{-12} = 10626 \;\cdot\; 2^{20} \,x^{28}.T5=10626220x40x12=10626220x28.
  5. Ostateczna postać 5. wyrazu
    10626 2 20 x 28 . 10626 2 20 x 28 . 10626*2^(20)x^(28).\boxed{10626 \cdot 2^{20} \,x^{28}}.10626220x28.

Zadanie 2(58).

Znaleźć trzynasty wyraz rozwinięcia dwumianu
( 9 x 1 3 x ) n , 9 x 1 3 x n , (9x-(1)/(3x))^(n),\left(9x \;-\;\frac{1}{3x}\right)^{n},(9x13x)n,
wiedząc, że ( n 2 ) = 105. ( n 2 ) = 105. ((n)/(2))=105.\displaystyle \binom{n}{2} = 105.(n2)=105.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Wyznaczenie n n nnn z warunku ( n 2 ) = 105 ( n 2 ) = 105 ((n)/(2))=105\binom{n}{2} = 105(n2)=105
    Współczynnik dwumianowy ( n 2 ) ( n 2 ) ((n)/(2))\binom{n}{2}(n2) to
    ( n 2 ) = n ( n 1 ) 2 = 105 n ( n 1 ) = 210. ( n 2 ) = n ( n 1 ) 2 = 105 n ( n 1 ) = 210. ((n)/(2))=(n(n-1))/(2)=105Longrightarrown(n-1)=210.\binom{n}{2} = \frac{n(n-1)}{2} = 105 \;\;\Longrightarrow\;\; n(n-1) = 210.(n2)=n(n1)2=105n(n1)=210.
    Liczba całkowita n n nnn spełniająca n ( n 1 ) = 210 n ( n 1 ) = 210 n(n-1)=210n(n-1)=210n(n1)=210 to n = 15 n = 15 n=15n=15n=15 (ponieważ 15 14 = 210 15 14 = 210 15*14=21015 \cdot 14 = 2101514=210).
  2. Przepisanie wyrażenia
    Teraz mamy:
    ( 9 x 1 3 x ) 15 = ( 9 x + ( 1 3 x ) ) 15 . 9 x 1 3 x 15 = 9 x + ( 1 3 x ) 15 . (9x-(1)/(3x))^(15)=(9x+(-(1)/(3x)))^(15).\left(9x - \frac{1}{3x}\right)^{15} \;=\; \left(9x + \Bigl(-\tfrac{1}{3x}\Bigr)\right)^{15}.(9x13x)15=(9x+(13x))15.
    Zatem:
    A = 9 x , B = 1 3 x , n = 15. A = 9 x , B = 1 3 x , n = 15. A=9x,quad B=-(1)/(3x),quad n=15.A = 9x, \quad B = -\frac{1}{3x}, \quad n = 15.A=9x,B=13x,n=15.
  3. Wzór na ogólny wyraz ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n
    ( A + B ) 15 = k = 0 15 ( 15 k ) A 15 k B k . ( A + B ) 15 = k = 0 15 ( 15 k ) A 15 k B k . (A+B)^(15)=sum_(k=0)^(15)((15 )/(k))A^(15-k)B^(k).(A + B)^{15} = \sum_{k=0}^{15} \binom{15}{k} A^{15-k}\,B^{k}.(A+B)15=k=015(15k)A15kBk.
    ( k + 1 ) ( k + 1 ) (k+1)\,(k+1)(k+1)-ty wyraz to:
    T k + 1 = ( 15 k ) ( 9 x ) 15 k ( 1 3 x ) k . T k + 1 = ( 15 k ) ( 9 x ) 15 k ( 1 3 x ) k . T_(k+1)=((15 )/(k))(9x)^(15-k)(-(1)/(3x))^(k).T_{k+1} = \binom{15}{k}\,(9x)^{15-k}\,\Bigl(-\tfrac{1}{3x}\Bigr)^{k}.Tk+1=(15k)(9x)15k(13x)k.
  4. Wybór indeksu odpowiadającego 13. wyrazowi
      1. wyraz: k = 0 k = 0 k=0k=0k=0.
      1. wyraz: k = 12 k = 12 k=12k=12k=12.
  5. Obliczenie 13. wyrazu ( T 13 T 13 T_(13)T_{13}T13)
    T 13 = ( 15 12 ) ( 9 x ) 15 12 ( 1 3 x ) 12 . T 13 = ( 15 12 ) ( 9 x ) 15 12 ( 1 3 x ) 12 . T_(13)=((15)/(12))(9x)^(15-12)(-(1)/(3x))^(12).T_{13} = \binom{15}{12}\,(9x)^{15-12}\,\Bigl(-\tfrac{1}{3x}\Bigr)^{12}.T13=(1512)(9x)1512(13x)12.
    a) Współczynnik dwumianowy:
    ( 15 12 ) = ( 15 3 ) = 15 14 13 3 2 1 = 455. ( 15 12 ) = ( 15 3 ) = 15 14 13 3 2 1 = 455. ((15)/(12))=((15)/(3))=(15*14*13)/(3*2*1)=455.\binom{15}{12} = \binom{15}{3} = \frac{15 \cdot 14 \cdot 13}{3 \cdot 2 \cdot 1} = 455.(1512)=(153)=151413321=455.
    b) Potęga ( 9 x ) ( 9 x ) (9x)(9x)(9x):
    ( 9 x ) 3 = 9 3 x 3 = 729 x 3 . ( 9 x ) 3 = 9 3 x 3 = 729 x 3 . (9x)^(3)=9^(3)x^(3)=729x^(3).(9x)^{3} = 9^3 \, x^3 = 729 \, x^3.(9x)3=93x3=729x3.
    c) Potęga ( 1 3 x ) 12 ( 1 3 x ) 12 (-(1)/(3x))^(12)\bigl(-\frac{1}{3x}\bigr)^{12}(13x)12:
    ( 1 3 x ) 12 = ( 1 ) 12 ( 1 3 x ) 12 = 1 1 ( 3 x ) 12 = 1 3 12 x 12 . ( 1 3 x ) 12 = ( 1 ) 12 ( 1 3 x ) 12 = 1 1 ( 3 x ) 12 = 1 3 12 x 12 . (-(1)/(3x))^(12)=(-1)^(12)((1)/(3x))^(12)=1*(1)/((3x)^(12))=(1)/(3^(12)x^(12)).\Bigl(-\tfrac{1}{3x}\Bigr)^{12} = (-1)^{12} \,\Bigl(\tfrac{1}{3x}\Bigr)^{12} = 1 \;\cdot\; \frac{1}{(3x)^{12}} = \frac{1}{3^{12} \, x^{12}}.(13x)12=(1)12(13x)12=11(3x)12=1312x12.
    (Ponieważ 12 jest liczbą parzystą, ( 1 ) 12 = 1 ( 1 ) 12 = 1 (-1)^(12)=1(-1)^{12} = 1(1)12=1.)
  6. Scalenie w całość
    T 13 = 455 729 x 3 1 3 12 x 12 = 455 729 3 12 x 3 12 . T 13 = 455 729 x 3 1 3 12 x 12 = 455 729 3 12 x 3 12 . T_(13)=455*729x^(3)*(1)/(3^(12)x^(12))=455*(729)/(3^(12))*x^(3-12).T_{13} = 455 \;\cdot\; 729 \,x^3 \;\cdot\; \frac{1}{3^{12} \, x^{12}} = 455 \;\cdot\; \frac{729}{3^{12}} \;\cdot\; x^{3-12}.T13=455729x31312x12=455729312x312.
    • Zauważmy, że 729 = 3 6 729 = 3 6 729=3^(6)729 = 3^6729=36.
    • Stąd 729 3 12 = 3 6 3 12 = 1 3 6 = 1 729 729 3 12 = 3 6 3 12 = 1 3 6 = 1 729 (729)/(3^(12))=(3^(6))/(3^(12))=(1)/(3^(6))=(1)/(729)\tfrac{729}{3^{12}} = \tfrac{3^6}{3^{12}} = \tfrac{1}{3^6} = \tfrac{1}{729}729312=36312=136=1729.
    • Tak więc: T 13 = 455 1 729 x 9 = 455 729 x 9 . T 13 = 455 1 729 x 9 = 455 729 x 9 . T_(13)=455*(1)/(729)*x^(-9)=(455)/(729)x^(-9).T_{13} = 455 \;\cdot\; \frac{1}{729} \;\cdot\; x^{-9} = \frac{455}{729} \, x^{-9}.T13=4551729x9=455729x9.
    • Możemy też zapisać to jako: 455 729 x 9 . 455 729 x 9 . (455)/(729x^(9)).\frac{455}{729 \, x^9}.455729x9.

Ostateczna postać 13. wyrazu

T 13 = 455 729 x 9 . T 13 = 455 729 x 9 . T_(13)=(455)/(729x^(9)).\boxed{ T_{13} \;=\ \frac{455}{729\,x^9}. }T13= 455729x9.

Zadanie 3

Znaleźć środkowy wyraz rozwinięcia dwumianu
( a x x ) 16 . a x x 16 . ((a)/(x)-sqrtx)^(16).\displaystyle \left(\frac{a}{x} - \sqrt{x}\right)^{16}.(axx)16.

Rozwiązanie krok po kroku

1. Rozważmy wzór ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n

Aby móc skorzystać bezpośrednio z klasycznego wzoru na ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n, zauważmy, że:
a x x = a x + ( x ) . a x x = a x + ( x ) . (a)/(x)-sqrtx=(a)/(x)+(-sqrtx).\frac{a}{x} - \sqrt{x} \;=\; \frac{a}{x} + \bigl(-\sqrt{x}\bigr).axx=ax+(x).
W związku z tym w naszej notacji:
A = a x , B = x , n = 16. A = a x , B = x , n = 16. A=(a)/(x),quad B=-sqrtx,quad n=16.A = \frac{a}{x}, \quad B = -\sqrt{x}, \quad n = 16.A=ax,B=x,n=16.

2. Wzór na ogólny wyraz w rozwinięciu ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n

Z klasycznego dwumianu Newtona wiemy, że:
( A + B ) n = k = 0 n ( n k ) A n k B k . ( A + B ) n = k = 0 n ( n k ) A n k B k . (A+B)^(n)=sum_(k=0)^(n)((n)/(k))A^(n-k)B^(k).(A + B)^n = \sum_{k=0}^{n} \binom{n}{k} A^{n-k} B^k.(A+B)n=k=0n(nk)AnkBk.
Każdy wyraz (liczony od k = 0 k = 0 k=0k=0k=0) możemy zapisać jako:
T k + 1 = ( n k ) A n k B k . T k + 1 = ( n k ) A n k B k . T_(k+1)=((n)/(k))A^(n-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{n}{k} \, A^{n-k} \, B^k.Tk+1=(nk)AnkBk.

3. Ustalenie numeru „środkowego” wyrazu

  • Dla n = 16 n = 16 n=16n = 16n=16 mamy łącznie 16 + 1 = 17 16 + 1 = 17 16+1=1716 + 1 = 1716+1=17 wyrazów.
  • Środkowy wyraz to ten o indeksie k = 8 k = 8 k=8k = 8k=8 (co odpowiada 9. wyrazowi w kolejności), ponieważ przy nieparzystej liczbie wyrazów (17) środek wypada dokładnie w pozycji 17 + 1 2 = 9 17 + 1 2 = 9 (17+1)/(2)=9\frac{17+1}{2} = 917+12=9.

4. Podstawienie k = 8 k = 8 k=8k = 8k=8

Obliczamy wyraz:
T 9 = ( 16 8 ) ( a x ) 16 8 ( x ) 8 . T 9 = ( 16 8 ) a x 16 8 ( x ) 8 . T_(9)=((16)/(8))((a)/(x))^(16-8)(-sqrtx)^(8).T_{9} = \binom{16}{8} \left(\frac{a}{x}\right)^{16 - 8} \bigl(-\sqrt{x}\bigr)^{8}.T9=(168)(ax)168(x)8.
Rozbijamy to na części:
  1. ( a x ) 16 8 = ( a x ) 8 = a 8 x 8 . a x 16 8 = a x 8 = a 8 x 8 . ((a)/(x))^(16-8)=((a)/(x))^(8)=(a^(8))/(x^(8)).\displaystyle \left(\frac{a}{x}\right)^{16-8} = \left(\frac{a}{x}\right)^{8} = \frac{a^8}{x^8}.(ax)168=(ax)8=a8x8.
  2. ( x ) 8 = ( 1 ) 8 ( x ) 8 = 1 x 4 = x 4 , ( x ) 8 = ( 1 ) 8 ( x ) 8 = 1 x 4 = x 4 , (-sqrtx)^(8)=(-1)^(8)*(sqrtx)^(8)=1*x^(4)=x^(4),\displaystyle \bigl(-\sqrt{x}\bigr)^{8} = (-1)^8 \cdot (\sqrt{x})^8 = 1 \cdot x^4 = x^4,(x)8=(1)8(x)8=1x4=x4,
    ponieważ ( 1 ) 8 = 1 ( 1 ) 8 = 1 (-1)^(8)=1(-1)^8 = 1(1)8=1 i ( x ) 8 = x 4 ( x ) 8 = x 4 (sqrtx)^(8)=x^(4)(\sqrt{x})^8 = x^4(x)8=x4.
Zatem otrzymujemy:
T 9 = ( 16 8 ) a 8 x 8 x 4 = ( 16 8 ) a 8 x 4 . T 9 = ( 16 8 ) a 8 x 8 x 4 = ( 16 8 ) a 8 x 4 . T_(9)=((16)/(8))*(a^(8))/(x^(8))*x^(4)=((16)/(8))*(a^(8))/(x^(4)).T_{9} = \binom{16}{8} \cdot \frac{a^8}{x^8} \cdot x^4 = \binom{16}{8} \cdot \frac{a^8}{x^4}.T9=(168)a8x8x4=(168)a8x4.

5. Wyliczenie wartości ( 16 8 ) ( 16 8 ) ((16)/(8))\binom{16}{8}(168)

Współczynnik dwumianowy:
( 16 8 ) = 16 ! 8 ! 8 ! . ( 16 8 ) = 16 ! 8 ! 8 ! . ((16)/(8))=(16!)/(8!*8!).\binom{16}{8} = \frac{16!}{8! \cdot 8!}.(168)=16!8!8!.
Jego wartość to:
( 16 8 ) = 12870. ( 16 8 ) = 12870. ((16)/(8))=12870.\binom{16}{8} = 12870.(168)=12870.

6. Ostateczny wynik

Podstawiając ( 16 8 ) = 12870 ( 16 8 ) = 12870 ((16)/(8))=12870\binom{16}{8} = 12870(168)=12870, otrzymujemy środkowy wyraz w postaci:
12870 a 8 x 4 . 12870 a 8 x 4 . 12870(a^(8))/(x^(4)).\boxed{12870 \,\frac{a^8}{x^4}}.12870a8x4.

Zadanie 4 (60).

Znaleźć piąty wyraz rozwinięcia dwumianu
( a x + x a ) n , a x + x a n , ((a)/(sqrtx)+(sqrtx)/(a))^(n),\left(\frac{a}{\sqrt{x}} + \frac{\sqrt{x}}{a}\right)^{n},(ax+xa)n,
jeśli stosunek współczynnika wyrazu trzeciego do współczynnika wyrazu drugiego jest równy 11 2 11 2 (11)/(2)\tfrac{11}{2}112.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Oznaczenie składników dwumianu
    Zapisujemy:
    A = a x , B = x a . A = a x , B = x a . A=(a)/(sqrtx),quad B=(sqrtx)/(a).A = \frac{a}{\sqrt{x}}, \quad B = \frac{\sqrt{x}}{a}.A=ax,B=xa.
    Dwumian ma postać ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n.
  2. Ogólny wzór na ( A + B ) n ( A + B ) n (A+B)^(n)(A + B)^n(A+B)n
    Każdy ( k + 1 ) ( k + 1 ) (k+1)(k+1)(k+1)-ty wyraz (licząc od k = 0 k = 0 k=0k=0k=0) w rozwinięciu to:
    T k + 1 = ( n k ) A n k B k . T k + 1 = ( n k ) A n k B k . T_(k+1)=((n)/(k))A^(n-k)B^(k).T_{k+1} \;=\; \binom{n}{k}\,A^{\,n-k}\,B^{\,k}.Tk+1=(nk)AnkBk.
  3. Wyrazy drugi i trzeci w rozwinięciu
    • 2. wyraz: to T 2 T 2 T_(2)T_2T2, czyli k = 1 k = 1 k=1k=1k=1. T 2 = ( n 1 ) A n 1 B 1 = n ( a x ) n 1 ( x a ) . T 2 = ( n 1 ) A n 1 B 1 = n a x n 1 x a . T_(2)=((n)/(1))A^(n-1)B^(1)=n((a)/(sqrtx))^(n-1)((sqrtx)/(a)).T_2 = \binom{n}{1} A^{n-1} B^1 = n \,\left(\frac{a}{\sqrt{x}}\right)^{n-1}\!\!\left(\frac{\sqrt{x}}{a}\right).T2=(n1)An1B1=n(ax)n1(xa).
    • 3. wyraz: to T 3 T 3 T_(3)T_3T3, czyli k = 2 k = 2 k=2k=2k=2. T 3 = ( n 2 ) A n 2 B 2 = ( n 2 ) ( a x ) n 2 ( x a ) 2 . T 3 = ( n 2 ) A n 2 B 2 = ( n 2 ) a x n 2 x a 2 . T_(3)=((n)/(2))A^(n-2)B^(2)=((n)/(2))((a)/(sqrtx))^(n-2)((sqrtx)/(a))^(2).T_3 = \binom{n}{2} A^{n-2} B^2 = \binom{n}{2}\,\left(\frac{a}{\sqrt{x}}\right)^{n-2}\!\!\left(\frac{\sqrt{x}}{a}\right)^{2}.T3=(n2)An2B2=(n2)(ax)n2(xa)2.
  4. Stosunek współczynników
    W zadaniu jest mowa o stosunku współczynnika wyrazu 3. do wyrazu 2. Zwykle przez „współczynnik” w takich kontekstach rozumie się binomialny współczynnik liczbowy (bez uwzględniania potęg zmiennych).
    • Współczynnik przy T 2 T 2 T_(2)T_2T2 (w sensie binomialnym) to ( n 1 ) = n ( n 1 ) = n ((n)/(1))=n\binom{n}{1} = n(n1)=n.
    • Współczynnik przy T 3 T 3 T_(3)T_3T3 to ( n 2 ) = n ( n 1 ) 2 . ( n 2 ) = n ( n 1 ) 2 . ((n)/(2))=(n(n-1))/(2).\binom{n}{2} = \frac{n(n-1)}{2}.(n2)=n(n1)2.
    Zatem:
    współcz. 3. wyrazu współcz. 2. wyrazu = ( n 2 ) ( n 1 ) = n ( n 1 ) 2 n = n 1 2 . współcz. 3. wyrazu współcz. 2. wyrazu = ( n 2 ) ( n 1 ) = n ( n 1 ) 2 n = n 1 2 . ("współcz. 3. wyrazu")/("współcz. 2. wyrazu")=(((n)/(2)))/(((n)/(1)))=((n(n-1))/(2))/(n)=(n-1)/(2).\frac{\text{współcz. 3. wyrazu}}{\text{współcz. 2. wyrazu}} \;=\; \frac{\binom{n}{2}}{\binom{n}{1}} \;=\; \frac{\tfrac{n(n-1)}{2}}{n} \;=\; \frac{n-1}{2}.współcz. 3. wyrazuwspółcz. 2. wyrazu=(n2)(n1)=n(n1)2n=n12.
    Warunek zadania mówi, że ten stosunek wynosi 11 2 11 2 (11)/(2)\tfrac{11}{2}112.
    n 1 2 = 11 2 n 1 = 11 n = 12. n 1 2 = 11 2 n 1 = 11 n = 12. (n-1)/(2)=(11)/(2)quad Longrightarrowquad n-1=11quad Longrightarrowquad n=12.\frac{n-1}{2} = \frac{11}{2} \quad\Longrightarrow\quad n - 1 = 11 \quad\Longrightarrow\quad n = 12.n12=112n1=11n=12.
  5. Wyznaczenie 5. wyrazu przy n = 12 n = 12 n=12n=12n=12
    Interesuje nas 5. wyraz, czyli T 5 T 5 T_(5)T_5T5. Wzór ogólny:
    T k + 1 = ( 12 k ) ( a x ) 12 k ( x a ) k , T k + 1 = ( 12 k ) a x 12 k x a k , T_(k+1)=((12 )/(k))((a)/(sqrtx))^(12-k)((sqrtx)/(a))^(k),T_{k+1} = \binom{12}{k} \left(\frac{a}{\sqrt{x}}\right)^{12-k} \left(\frac{\sqrt{x}}{a}\right)^k,Tk+1=(12k)(ax)12k(xa)k,
    a dla 5. wyrazu mamy k = 4 k = 4 k=4k=4k=4. Zatem:
    T 5 = ( 12 4 ) ( a x ) 8 ( x a ) 4 . T 5 = ( 12 4 ) ( a x ) 8 ( x a ) 4 . T_(5)=((12)/(4))((a)/(sqrtx))^(8)((sqrtx)/(a))^(4).T_{5} = \binom{12}{4} \,\bigl(\tfrac{a}{\sqrt{x}}\bigr)^{8}\,\bigl(\tfrac{\sqrt{x}}{a}\bigr)^{4}.T5=(124)(ax)8(xa)4.
    • ( 12 4 ) = 495. ( 12 4 ) = 495. ((12)/(4))=495.\displaystyle \binom{12}{4} = 495.(124)=495.
    • ( a x ) 8 = a 8 x 4 . a x 8 = a 8 x 4 . ((a)/(sqrtx))^(8)=a^(8)x^(-4).\displaystyle \left(\frac{a}{\sqrt{x}}\right)^{8} = a^{8} \,x^{-4}.(ax)8=a8x4.
    • ( x a ) 4 = ( x 1 / 2 ) 4 ( a 1 ) 4 = x 2 a 4 . x a 4 = ( x 1 / 2 ) 4 ( a 1 ) 4 = x 2 a 4 . ((sqrtx)/(a))^(4)=(x^(1//2))^(4)(a^(-1))^(4)=x^(2)a^(-4).\displaystyle \left(\frac{\sqrt{x}}{a}\right)^{4} = (x^{1/2})^{4}\,(a^{-1})^{4} = x^{2}\,a^{-4}.(xa)4=(x1/2)4(a1)4=x2a4.
    Łącząc razem:
    T 5 = 495 a 8 x 4 x 2 a 4 = 495 a 8 4 x 4 + 2 = 495 a 4 x 2 . T 5 = 495 a 8 x 4 x 2 a 4 = 495 a 8 4 x 4 + 2 = 495 a 4 x 2 . T_(5)=495*a^(8)x^(-4)*x^(2)a^(-4)=495*a^(8-4)x^(-4+2)=495*a^(4)x^(-2).T_{5} = 495 \;\cdot\; a^{8}\,x^{-4} \;\cdot\; x^{2}\,a^{-4} = 495 \;\cdot\; a^{8-4}\,x^{-4+2} = 495 \;\cdot\; a^{4}\,x^{-2}.T5=495a8x4x2a4=495a84x4+2=495a4x2.
    Czyli:
    T 5 = 495 a 4 x 2 . T 5 = 495 a 4 x 2 . T_(5)=495(a^(4))/(x^(2)).\boxed{T_{5} = 495\,\frac{a^{4}}{x^{2}}.}T5=495a4x2.

Zadanie 5(61).

Znaleźć wyraz w rozwinięciu dwumianu
( x 3 + 2 x ) 12 , x 3 + 2 x 12 , (root(3)(x)+(2)/(x))^(12),\left(\sqrt[3]{x} \;+\;\frac{2}{x}\right)^{12},(x3+2x)12,
w którym nie występuje x x xxx.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Identyfikacja składników
    Zapiszmy:
    A = x 3 = x 1 3 , B = 2 x = 2 x 1 . A = x 3 = x 1 3 , B = 2 x = 2 x 1 . A=root(3)(x)=x^((1)/(3)),quad B=(2)/(x)=2x^(-1).A = \sqrt[3]{x} = x^{\tfrac{1}{3}}, \quad B = \frac{2}{x} = 2\,x^{-1}.A=x3=x13,B=2x=2x1.
    Dwumian: ( A + B ) 12 . ( A + B ) 12 . (A+B)^(12).\,(A + B)^{12}.(A+B)12.
  2. Ogólny wyraz ( A + B ) 12 ( A + B ) 12 (A+B)^(12)(A + B)^{12}(A+B)12
    T k + 1 = ( 12 k ) A 12 k B k . T k + 1 = ( 12 k ) A 12 k B k . T_(k+1)=((12 )/(k))A^(12-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{12}{k} \,A^{12-k}\,B^{k}.Tk+1=(12k)A12kBk.
    Po podstawieniu:
    T k + 1 = ( 12 k ) ( x 1 / 3 ) 12 k ( 2 x 1 ) k . T k + 1 = ( 12 k ) ( x 1 / 3 ) 12 k ( 2 x 1 ) k . T_(k+1)=((12 )/(k))(x^(1//3))^(12-k)(2x^(-1))^(k).T_{k+1} = \binom{12}{k}\,\bigl(x^{1/3}\bigr)^{12-k}\,\bigl(2\,x^{-1}\bigr)^{k}.Tk+1=(12k)(x1/3)12k(2x1)k.
  3. Warunek „wyraz, w którym nie występuje x x xxx
    Oznacza to, że całkowity wykładnik potęgi x x xxx musi być zerowy. Sprawdźmy, jak wygląda wykładnik x x xxx w wyrazie T k + 1 T k + 1 T_(k+1)T_{k+1}Tk+1:
    • Część od A 12 k A 12 k A^(12-k)A^{12-k}A12k: ( x 1 / 3 ) 12 k = x 12 k 3 . ( x 1 / 3 ) 12 k = x 12 k 3 . (x^(1//3))^(12-k)=x^((12-k)/(3)).(x^{1/3})^{12-k} = x^{\frac{12-k}{3}}.(x1/3)12k=x12k3.
    • Część od B k B k B^(k)B^{k}Bk: ( 2 x 1 ) k = 2 k x k . ( 2 x 1 ) k = 2 k x k . (2x^(-1))^(k)=2^(k)x^(-k).\bigl(2\,x^{-1}\bigr)^{k} = 2^{k}\,x^{-k}.(2x1)k=2kxk.
    Łącznie w T k + 1 T k + 1 T_(k+1)T_{k+1}Tk+1 mamy x 12 k 3 k x 12 k 3 k x^((12-k)/(3)-k)x^{\,\frac{12-k}{3} - k}x12k3k.
    Szukamy k k kkk takiego, by
    12 k 3 k = 0. 12 k 3 k = 0. (12-k)/(3)-k=0.\frac{12 - k}{3} \;-\; k \;=\; 0.12k3k=0.
    Rozwiązujemy:
    12 k 3 = k 12 k = 3 k 12 = 4 k k = 3. 12 k 3 = k 12 k = 3 k 12 = 4 k k = 3. (12-k)/(3)=kLongrightarrow12-k=3kLongrightarrow12=4kLongrightarrowk=3.\frac{12 - k}{3} = k \;\;\Longrightarrow\;\; 12 - k = 3k \;\;\Longrightarrow\;\; 12 = 4k \;\;\Longrightarrow\;\; k = 3.12k3=k12k=3k12=4kk=3.
  4. Wyraz przy k = 3 k = 3 k=3k=3k=3
    Ten wyraz w szeregu będzie miał indeks k + 1 = 4 k + 1 = 4 k+1=4k+1 = 4k+1=4. Zatem:
    T 4 = ( 12 3 ) ( x 1 / 3 ) 9 ( 2 x 1 ) 3 . T 4 = ( 12 3 ) ( x 1 / 3 ) 9 ( 2 x 1 ) 3 . T_(4)=((12)/(3))(x^(1//3))^(9)(2x^(-1))^(3).T_{4} = \binom{12}{3}\,\bigl(x^{1/3}\bigr)^{9}\,\bigl(2\,x^{-1}\bigr)^{3}.T4=(123)(x1/3)9(2x1)3.
    Obliczamy krokami:
    • ( 12 3 ) = 12 11 10 3 2 1 = 220. ( 12 3 ) = 12 11 10 3 2 1 = 220. ((12)/(3))=(12*11*10)/(3*2*1)=220.\displaystyle \binom{12}{3} = \frac{12 \cdot 11 \cdot 10}{3 \cdot 2 \cdot 1} = 220.(123)=121110321=220.
    • ( x 1 / 3 ) 9 = x 9 / 3 = x 3 . ( x 1 / 3 ) 9 = x 9 / 3 = x 3 . (x^(1//3))^(9)=x^(9//3)=x^(3).\displaystyle \bigl(x^{1/3}\bigr)^{9} = x^{9/3} = x^{3}.(x1/3)9=x9/3=x3.
    • ( 2 x 1 ) 3 = 2 3 x 3 = 8 x 3 . ( 2 x 1 ) 3 = 2 3 x 3 = 8 x 3 . (2x^(-1))^(3)=2^(3)x^(-3)=8x^(-3).\displaystyle \bigl(2\,x^{-1}\bigr)^{3} = 2^{3}\,x^{-3} = 8\,x^{-3}.(2x1)3=23x3=8x3.
    Łącząc wszystko:
    T 4 = 220 x 3 8 x 3 = 220 8 x 3 3 = 1760 x 0 = 1760. T 4 = 220 x 3 8 x 3 = 220 8 x 3 3 = 1760 x 0 = 1760. T_(4)=220*x^(3)*8x^(-3)=220*8*x^(3-3)=1760*x^(0)=1760.T_{4} = 220 \;\cdot\; x^{3} \;\cdot\; 8\,x^{-3} = 220 \;\cdot\; 8 \;\cdot\; x^{3 - 3} = 1760 \;\cdot\; x^{0} = 1760.T4=220x38x3=2208x33=1760x0=1760.
    Otrzymany wyraz nie zawiera x x xxx (bo x 0 = 1 x 0 = 1 x^(0)=1x^{0} = 1x0=1) i jest równy:
    1760 . 1760 . 1760.\boxed{1760}.1760.

Odpowiedź:

Wyraz w rozwinięciu ( x 3 + 2 x ) 12 ( x 3 + 2 x ) 12 (root(3)(x)+(2)/(x))^(12)\bigl(\sqrt[3]{x} + \frac{2}{x}\bigr)^{12}(x3+2x)12, w którym nie występuje x x xxx, to
1760 . 1760 . 1760.\boxed{1760}.1760.

Zadanie 6(62).

Znaleźć wyraz w rozwinięciu dwumianu
( a b 3 + b a 3 ) 21 a b 3 + b a 3 21 (root(3)((a)/(sqrtb))+sqrt((b)/(root(3)(a))))^(21)\left(\sqrt[3]{\frac{a}{\sqrt{b}}}+\sqrt{\frac{b}{\sqrt[3]{a}}}\right)^{21}(ab3+ba3)21
w którym a a aaa i b b bbb występują w tej samej potędze.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Rozpisanie składników
    • Pierwszy składnik: A = a b 3 = ( a b 1 / 2 ) 1 / 3 = a 1 / 3 b 1 / 6 . A = a b 3 = a b 1 / 2 1 / 3 = a 1 / 3 b 1 / 6 . A=root(3)((a)/(sqrtb))=((a)/(b^(1//2)))^(1//3)=a^(1//3)b^(-1//6).A = \sqrt[3]{\frac{a}{\sqrt{b}}} = \left(\frac{a}{b^{1/2}}\right)^{1/3} = a^{1/3} b^{-1/6}.A=ab3=(ab1/2)1/3=a1/3b1/6.
    • Drugi składnik: B = b a 3 = ( b a 1 / 3 ) 1 / 2 = b 1 / 2 a 1 / 6 . B = b a 3 = b a 1 / 3 1 / 2 = b 1 / 2 a 1 / 6 . B=sqrt((b)/(root(3)(a)))=((b)/(a^(1//3)))^(1//2)=b^(1//2)a^(-1//6).B = \sqrt{\frac{b}{\sqrt[3]{a}}} = \left(\frac{b}{a^{1/3}}\right)^{1/2} = b^{1/2} a^{-1/6}.B=ba3=(ba1/3)1/2=b1/2a1/6.
  2. Ogólny wyraz w rozwinięciu ( A + B ) 21 ( A + B ) 21 (A+B)^(21)(A + B)^{21}(A+B)21
    T k + 1 = ( 21 k ) A 21 k B k . T k + 1 = ( 21 k ) A 21 k B k . T_(k+1)=((21 )/(k))A^(21-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{21}{k} A^{21-k} B^k.Tk+1=(21k)A21kBk.
    Podstawiamy wartości A A AAA i B B BBB:
    A 21 k = ( a 1 / 3 b 1 / 6 ) 21 k = a ( 21 k ) / 3 b ( 21 k ) / 6 . A 21 k = a 1 / 3 b 1 / 6 21 k = a ( 21 k ) / 3 b ( 21 k ) / 6 . A^(21-k)=(a^(1//3)b^(-1//6))^(21-k)=a^((21-k)//3)b^(-(21-k)//6).A^{21-k} = \left(a^{1/3} b^{-1/6}\right)^{21-k} = a^{(21-k)/3} b^{-(21-k)/6}.A21k=(a1/3b1/6)21k=a(21k)/3b(21k)/6.
    B k = ( b 1 / 2 a 1 / 6 ) k = b k / 2 a k / 6 . B k = b 1 / 2 a 1 / 6 k = b k / 2 a k / 6 . B^(k)=(b^(1//2)a^(-1//6))^(k)=b^(k//2)a^(-k//6).B^k = \left(b^{1/2} a^{-1/6}\right)^k = b^{k/2} a^{-k/6}.Bk=(b1/2a1/6)k=bk/2ak/6.
  3. Łączne wykładniki a a aaa i b b bbb
    • Wykładnik a a aaa: 21 k 3 k 6 = 21 k 3 k 6 . 21 k 3 k 6 = 21 k 3 k 6 . (21-k)/(3)-(k)/(6)=(21-k)/(3)-(k)/(6).\frac{21-k}{3} - \frac{k}{6} = \frac{21-k}{3} - \frac{k}{6}.21k3k6=21k3k6.
    • Wykładnik b b bbb: 21 k 6 + k 2 = k 2 21 k 6 . 21 k 6 + k 2 = k 2 21 k 6 . -(21-k)/(6)+(k)/(2)=(k)/(2)-(21-k)/(6).-\frac{21-k}{6} + \frac{k}{2} = \frac{k}{2} - \frac{21-k}{6}.21k6+k2=k221k6.
  4. Warunek równości wykładników
    21 k 3 k 6 = k 2 21 k 6 . 21 k 3 k 6 = k 2 21 k 6 . (21-k)/(3)-(k)/(6)=(k)/(2)-(21-k)/(6).\frac{21-k}{3} - \frac{k}{6} = \frac{k}{2} - \frac{21-k}{6}.21k3k6=k221k6.
    Mnożymy przez 6, aby pozbyć się mianowników:
    2 ( 21 k ) k = 3 k ( 21 k ) . 2 ( 21 k ) k = 3 k ( 21 k ) . 2(21-k)-k=3k-(21-k).2(21-k) - k = 3k - (21-k).2(21k)k=3k(21k).
    42 2 k k = 3 k 21 + k . 42 2 k k = 3 k 21 + k . 42-2k-k=3k-21+k.42 - 2k - k = 3k - 21 + k.422kk=3k21+k.
    42 3 k = 4 k 21. 42 3 k = 4 k 21. 42-3k=4k-21.42 - 3k = 4k - 21.423k=4k21.
    42 + 21 = 4 k + 3 k . 42 + 21 = 4 k + 3 k . 42+21=4k+3k.42 + 21 = 4k + 3k.42+21=4k+3k.
    63 = 7 k . 63 = 7 k . 63=7k.63 = 7k.63=7k.
    k = 9. k = 9. k=9.k = 9.k=9.
  5. Wyznaczenie wyrazu dla k = 9 k = 9 k=9k=9k=9
    Wyraz ten to T 10 T 10 T_(10)T_{10}T10, czyli:
    T 10 = ( 21 9 ) A 12 B 9 . T 10 = ( 21 9 ) A 12 B 9 . T_(10)=((21)/(9))A^(12)B^(9).T_{10} = \binom{21}{9} A^{12} B^9.T10=(219)A12B9.
    Podstawiając:
    A 12 = ( a 1 / 3 b 1 / 6 ) 12 = a 4 b 2 . A 12 = a 1 / 3 b 1 / 6 12 = a 4 b 2 . A^(12)=(a^(1//3)b^(-1//6))^(12)=a^(4)b^(-2).A^{12} = \left(a^{1/3} b^{-1/6}\right)^{12} = a^{4} b^{-2}.A12=(a1/3b1/6)12=a4b2.
    B 9 = ( b 1 / 2 a 1 / 6 ) 9 = b 9 / 2 a 3 / 2 . B 9 = b 1 / 2 a 1 / 6 9 = b 9 / 2 a 3 / 2 . B^(9)=(b^(1//2)a^(-1//6))^(9)=b^(9//2)a^(-3//2).B^9 = \left(b^{1/2} a^{-1/6}\right)^9 = b^{9/2} a^{-3/2}.B9=(b1/2a1/6)9=b9/2a3/2.
    Łącząc:
    T 10 = ( 21 9 ) a 4 3 / 2 b 2 + 9 / 2 . T 10 = ( 21 9 ) a 4 3 / 2 b 2 + 9 / 2 . T_(10)=((21)/(9))a^(4-3//2)b^(-2+9//2).T_{10} = \binom{21}{9} a^{4 - 3/2} b^{-2 + 9/2}.T10=(219)a43/2b2+9/2.
    Upraszczamy:
    T 10 = ( 21 9 ) a 5 / 2 b 5 / 2 . T 10 = ( 21 9 ) a 5 / 2 b 5 / 2 . T_(10)=((21)/(9))a^(5//2)b^(5//2).T_{10} = \binom{21}{9} a^{5/2} b^{5/2}.T10=(219)a5/2b5/2.
Odpowiedź:
Wyraz, w którym a a aaa i b b bbb występują w tej samej potędze, to:
( 21 9 ) a 5 / 2 b 5 / 2 . ( 21 9 ) a 5 / 2 b 5 / 2 . ((21)/(9))a^(5//2)b^(5//2).\boxed{\binom{21}{9} a^{5/2} b^{5/2}.}(219)a5/2b5/2.

Zadanie 7(63).

Znaleźć n n nnn, dla którego współczynniki przy szóstym i dziesiątym wyrazie rozwinięcia dwumianu
( 1 + x ) n ( 1 + x ) n (1+x)^(n)(1 + x)^n(1+x)n
równe.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Ogólna postać wyrazu w ( 1 + x ) n ( 1 + x ) n (1+x)^(n)(1 + x)^n(1+x)n
    T k + 1 = ( n k ) x k . T k + 1 = ( n k ) x k . T_(k+1)=((n)/(k))x^(k).T_{k+1} = \binom{n}{k}\,x^k.Tk+1=(nk)xk.
    Współczynnikiem przy x k x k x^(k)x^kxk jest ( n k ) ( n k ) ((n)/(k))\binom{n}{k}(nk).
  2. Wyrazy 6. i 10.
      1. wyraz odpowiada k = 5 k = 5 k=5k=5k=5 Longrightarrow\implies współczynnik ( n 5 ) ( n 5 ) ((n)/(5))\binom{n}{5}(n5).
      1. wyraz odpowiada k = 9 k = 9 k=9k=9k=9 Longrightarrow\implies współczynnik ( n 9 ) ( n 9 ) ((n)/(9))\binom{n}{9}(n9).
  3. Warunek równości współczynników
    ( n 5 ) = ( n 9 ) . ( n 5 ) = ( n 9 ) . ((n)/(5))=((n)/(9)).\binom{n}{5} = \binom{n}{9}.(n5)=(n9).
    Własność: ( n k ) = ( n n k ) ( n k ) = ( n n k ) ((n)/(k))=((n)/(n-k))\binom{n}{k} = \binom{n}{n-k}(nk)=(nnk).
    Równość zachodzi, gdy n 5 = 9 n = 14 n 5 = 9 n = 14 n-5=9Longrightarrown=14n-5 = 9 \implies n=14n5=9n=14.
Odpowiedź:
n = 14 . n = 14 . n=14.\boxed{n = 14}.n=14.

Zadanie 8(64).

Do jakiej potęgi n n nnn należy podnieść dwumian ( a + x ) ( a + x ) (a+x)(a + x)(a+x), by współczynnik przy x 8 x 8 x^(8)x^8x8 był równy
144 160 ? 144 160 ? (144)/(160)?\frac{144}{160}?144160?

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Ogólny wyraz w rozwinięciu ( a + x ) n ( a + x ) n (a+x)^(n)(a + x)^n(a+x)n
    Rozwinięcie dwumianu Newtona ma postać:
    ( a + x ) n = k = 0 n ( n k ) a n k x k . ( a + x ) n = k = 0 n ( n k ) a n k x k . (a+x)^(n)=sum_(k=0)^(n)((n)/(k))a^(n-k)x^(k).(a + x)^n = \sum_{k=0}^{n} \binom{n}{k} a^{n-k} x^k.(a+x)n=k=0n(nk)ankxk.
    Współczynnik przy x k x k x^(k)x^kxk wynosi:
    ( n k ) a n k . ( n k ) a n k . ((n)/(k))a^(n-k).\binom{n}{k} a^{n-k}.(nk)ank.
  2. Współczynnik przy x 8 x 8 x^(8)x^8x8
    Interesuje nas wyraz dla k = 8 k = 8 k=8k = 8k=8, czyli współczynnik wynosi:
    ( n 8 ) a n 8 . ( n 8 ) a n 8 . ((n)/(8))a^(n-8).\binom{n}{8} a^{n-8}.(n8)an8.
    Wiemy, że:
    ( n 8 ) a n 8 = 144 160 . ( n 8 ) a n 8 = 144 160 . ((n)/(8))a^(n-8)=(144)/(160).\binom{n}{8} a^{n-8} = \frac{144}{160}.(n8)an8=144160.
  3. Uproszczenie równania
    ( n 8 ) a n 8 = 9 10 . ( n 8 ) a n 8 = 9 10 . ((n)/(8))a^(n-8)=(9)/(10).\binom{n}{8} a^{n-8} = \frac{9}{10}.(n8)an8=910.
    Stąd:
    ( n 8 ) = 9 10 a n 8 . ( n 8 ) = 9 10 a n 8 . ((n)/(8))=(9)/(10a^(n-8)).\binom{n}{8} = \frac{9}{10 a^{n-8}}.(n8)=910an8.
  4. Wzór na współczynnik dwumianowy
    ( n 8 ) = n ! 8 ! ( n 8 ) ! . ( n 8 ) = n ! 8 ! ( n 8 ) ! . ((n)/(8))=(n!)/(8!(n-8)!).\binom{n}{8} = \frac{n!}{8!(n-8)!}.(n8)=n!8!(n8)!.
    Podstawiamy:
    n ! 8 ! ( n 8 ) ! = 9 10 a n 8 . n ! 8 ! ( n 8 ) ! = 9 10 a n 8 . (n!)/(8!(n-8)!)=(9)/(10a^(n-8)).\frac{n!}{8!(n-8)!} = \frac{9}{10 a^{n-8}}.n!8!(n8)!=910an8.
  5. Założenie a = 1 a = 1 a=1a = 1a=1 (aby uprościć obliczenia)
    Jeśli a = 1 a = 1 a=1a = 1a=1, to:
    ( n 8 ) = 9 10 . ( n 8 ) = 9 10 . ((n)/(8))=(9)/(10).\binom{n}{8} = \frac{9}{10}.(n8)=910.
    Oznacza to, że musimy znaleźć naturalne n n nnn, dla którego ( n 8 ) ( n 8 ) ((n)/(8))\binom{n}{8}(n8) jest ułamkiem mniejszym od 1, co jest niemożliwe dla naturalnego n n nnn.
    Wniosek:
    Nie istnieje naturalne n n nnn, dla którego równanie miałoby sens, ponieważ ( n 8 ) ( n 8 ) ((n)/(8))\binom{n}{8}(n8) jest zawsze liczbą całkowitą, a prawa strona to ułamek.

Zadanie 9(65).

Treść:
Ile wyrazów wymiernych zawiera rozwinięcie dwumianu
( 2 + 3 4 ) 60 ? 2 + 3 4 60 ? (sqrt2+root(4)(3))^(60)?\left(\sqrt{2} + \sqrt[4]{3}\right)^{60}?(2+34)60?

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Identyfikacja składników
    • Pierwszy składnik: A = 2 = 2 1 / 2 . A = 2 = 2 1 / 2 . A=sqrt2=2^(1//2).A = \sqrt{2} = 2^{1/2}.A=2=21/2.
    • Drugi składnik: B = 3 4 = 3 1 / 4 . B = 3 4 = 3 1 / 4 . B=root(4)(3)=3^(1//4).B = \sqrt[4]{3} = 3^{1/4}.B=34=31/4.
  2. Ogólny wyraz w rozwinięciu
    Rozwinięcie dwumianu Newtona ma postać:
    T k + 1 = ( 60 k ) A 60 k B k . T k + 1 = ( 60 k ) A 60 k B k . T_(k+1)=((60 )/(k))A^(60-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{60}{k} A^{60-k} B^k.Tk+1=(60k)A60kBk.
    Po podstawieniu:
    T k + 1 = ( 60 k ) ( 2 1 2 ) 60 k ( 3 1 4 ) k . T k + 1 = ( 60 k ) 2 1 2 60 k 3 1 4 k . T_(k+1)=((60 )/(k))(2^((1)/(2)))^(60-k)(3^((1)/(4)))^(k).T_{k+1} = \binom{60}{k} \left(2^{\frac{1}{2}}\right)^{60-k} \left(3^{\frac{1}{4}}\right)^k.Tk+1=(60k)(212)60k(314)k.
    Upraszczamy wykładniki:
    T k + 1 = ( 60 k ) 2 ( 60 k ) / 2 3 k / 4 . T k + 1 = ( 60 k ) 2 ( 60 k ) / 2 3 k / 4 . T_(k+1)=((60 )/(k))2^((60-k)//2)3^(k//4).T_{k+1} = \binom{60}{k} 2^{(60-k)/2} 3^{k/4}.Tk+1=(60k)2(60k)/23k/4.
    = ( 60 k ) 2 30 k / 2 3 k / 4 . = ( 60 k ) 2 30 k / 2 3 k / 4 . =((60 )/(k))2^(30-k//2)3^(k//4).= \binom{60}{k} 2^{30 - k/2} 3^{k/4}.=(60k)230k/23k/4.
  3. Warunek wyrazów wymiernych
    Aby T k + 1 T k + 1 T_(k+1)T_{k+1}Tk+1 był liczbą wymierną, wykładniki przy 2 i 3 muszą być liczbami całkowitymi.
    • Dla 2 30 k / 2 2 30 k / 2 2^(30-k//2)2^{30 - k/2}230k/2: 30 k / 2 Z k / 2 Z k podzielne przez 2. 30 k / 2 Z k / 2 Z k podzielne przez 2. 30-k//2inZ=>k//2inZ=>k" podzielne przez "2.30 - k/2 \in \mathbb{Z} \Rightarrow k/2 \in \mathbb{Z} \Rightarrow k \text{ podzielne przez } 2.30k/2Zk/2Zk podzielne przez 2.
    • Dla 3 k / 4 3 k / 4 3^(k//4)3^{k/4}3k/4: k / 4 Z k podzielne przez 4. k / 4 Z k podzielne przez 4. k//4inZ=>k" podzielne przez "4.k/4 \in \mathbb{Z} \Rightarrow k \text{ podzielne przez } 4.k/4Zk podzielne przez 4.
  4. Warunek wspólny
    k k kkk musi być podzielne zarówno przez 2, jak i przez 4, czyli przez najmniejszą wspólną wielokrotność (NWW):
    NWW ( 2 , 4 ) = 4. NWW ( 2 , 4 ) = 4. NWW(2,4)=4.\operatorname{NWW}(2,4) = 4.NWW(2,4)=4.
    Czyli k k kkk musi być wielokrotnością 4.
  5. Liczba takich k k kkk w zakresie 0 k 60 0 k 60 0 <= k <= 600 \leq k \leq 600k60
    Możliwe wartości k k kkk:
    0 , 4 , 8 , 12 , 16 , 20 , 24 , 28 , 32 , 36 , 40 , 44 , 48 , 52 , 56 , 60. 0 , 4 , 8 , 12 , 16 , 20 , 24 , 28 , 32 , 36 , 40 , 44 , 48 , 52 , 56 , 60. 0,4,8,12,16,20,24,28,32,36,40,44,48,52,56,60.0, 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60.0,4,8,12,16,20,24,28,32,36,40,44,48,52,56,60.
    Jest ich 16.
Odpowiedź:
16 . 16 . 16.\boxed{16}.16.

Zadanie 10(66).

Znaleźć wyrazy rozwinięcia dwumianu
( 3 5 + 2 7 ) 24 , 3 5 + 2 7 24 , (root(5)(3)+root(7)(2))^(24),\left(\sqrt[5]{3} + \sqrt[7]{2}\right)^{24},(35+27)24,
które są liczbami naturalnymi.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Identyfikacja składników
    • Pierwszy składnik: A = 3 5 = 3 1 / 5 . A = 3 5 = 3 1 / 5 . A=root(5)(3)=3^(1//5).A = \sqrt[5]{3} = 3^{1/5}.A=35=31/5.
    • Drugi składnik: B = 2 7 = 2 1 / 7 . B = 2 7 = 2 1 / 7 . B=root(7)(2)=2^(1//7).B = \sqrt[7]{2} = 2^{1/7}.B=27=21/7.
  2. Ogólny wyraz w rozwinięciu
    T k + 1 = ( 24 k ) A 24 k B k . T k + 1 = ( 24 k ) A 24 k B k . T_(k+1)=((24 )/(k))A^(24-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{24}{k} A^{24-k} B^k.Tk+1=(24k)A24kBk.
    Podstawiając wartości:
    T k + 1 = ( 24 k ) 3 24 k 5 2 k 7 . T k + 1 = ( 24 k ) 3 24 k 5 2 k 7 . T_(k+1)=((24 )/(k))3^((24-k)/(5))2^((k)/(7)).T_{k+1} = \binom{24}{k} 3^{\frac{24-k}{5}} 2^{\frac{k}{7}}.Tk+1=(24k)324k52k7.
  3. Warunek, aby T k + 1 T k + 1 T_(k+1)T_{k+1}Tk+1 był liczbą naturalną
    Aby wyraz był liczbą naturalną, wykładniki potęg 3 i 2 muszą być liczbami całkowitymi:
    • Dla 3 ( 24 k ) / 5 3 ( 24 k ) / 5 3^((24-k)//5)3^{(24-k)/5}3(24k)/5: 24 k 5 Z 24 k podzielne przez 5. 24 k 5 Z 24 k podzielne przez 5. (24-k)/(5)inZ=>24-k" podzielne przez "5.\frac{24 - k}{5} \in \mathbb{Z} \Rightarrow 24 - k \text{ podzielne przez } 5.24k5Z24k podzielne przez 5.
    • Dla 2 k / 7 2 k / 7 2^(k//7)2^{k/7}2k/7: k 7 Z k podzielne przez 7. k 7 Z k podzielne przez 7. (k)/(7)inZ=>k" podzielne przez "7.\frac{k}{7} \in \mathbb{Z} \Rightarrow k \text{ podzielne przez } 7.k7Zk podzielne przez 7.
  4. Wyznaczenie wartości k k kkk
    k k kkk musi być podzielne przez 7, a 24 k 24 k 24-k24 - k24k przez 5.
    Szukamy wartości k k kkk spełniających oba warunki:
    • Możliwe wartości k k kkk, które są wielokrotnościami 7 w zakresie 0 k 24 0 k 24 0 <= k <= 240 \leq k \leq 240k24: k = 0 , 7 , 14 , 21. k = 0 , 7 , 14 , 21. k=0,7,14,21.k = 0, 7, 14, 21.k=0,7,14,21.
    • Warunek 24 k 24 k 24-k24 - k24k podzielnego przez 5:
      • Dla k = 0 k = 0 k=0k = 0k=0, 24 0 = 24 24 0 = 24 24-0=2424 - 0 = 24240=24 (niepodzielne przez 5).
      • Dla k = 7 k = 7 k=7k = 7k=7, 24 7 = 17 24 7 = 17 24-7=1724 - 7 = 17247=17 (niepodzielne przez 5).
      • Dla k = 14 k = 14 k=14k = 14k=14, 24 14 = 10 24 14 = 10 24-14=1024 - 14 = 102414=10 (podzielne przez 5).
      • Dla k = 21 k = 21 k=21k = 21k=21, 24 21 = 3 24 21 = 3 24-21=324 - 21 = 32421=3 (niepodzielne przez 5).
    Jedyna wartość spełniająca oba warunki to k = 14 k = 14 k=14k = 14k=14.
  5. Obliczenie konkretnego wyrazu dla k = 14 k = 14 k=14k = 14k=14
    T 15 = ( 24 14 ) A 24 14 B 14 . T 15 = ( 24 14 ) A 24 14 B 14 . T_(15)=((24)/(14))A^(24-14)B^(14).T_{15} = \binom{24}{14} A^{24-14} B^{14}.T15=(2414)A2414B14.
    = ( 24 14 ) 3 10 5 2 14 7 . = ( 24 14 ) 3 10 5 2 14 7 . =((24)/(14))3^((10)/(5))2^((14)/(7)).= \binom{24}{14} 3^{\frac{10}{5}} 2^{\frac{14}{7}}.=(2414)31052147.
    = ( 24 14 ) 3 2 2 2 . = ( 24 14 ) 3 2 2 2 . =((24)/(14))3^(2)2^(2).= \binom{24}{14} 3^2 2^2.=(2414)3222.
    = ( 24 14 ) 9 4. = ( 24 14 ) 9 4. =((24)/(14))*9*4.= \binom{24}{14} \cdot 9 \cdot 4.=(2414)94.
    = 36 ( 24 14 ) . = 36 ( 24 14 ) . =36((24)/(14)).= 36 \binom{24}{14}.=36(2414).
    Ponieważ ( 24 14 ) ( 24 14 ) ((24)/(14))\binom{24}{14}(2414) jest liczbą naturalną, T 15 T 15 T_(15)T_{15}T15 również jest liczbą naturalną.
Odpowiedź:
Jedyny naturalny wyraz w rozwinięciu to:
T 15 = 36 ( 24 14 ) . T 15 = 36 ( 24 14 ) . T_(15)=36((24)/(14)).\boxed{T_{15} = 36 \binom{24}{14}.}T15=36(2414).

Zadanie 11(67).

Znaleźć wyrazy rozwinięcia dwumianu
( 3 3 + 2 ) 5 3 3 + 2 5 (root(3)(3)+sqrt2)^(5)\left(\sqrt[3]{3} + \sqrt{2}\right)^5(33+2)5
które są liczbami naturalnymi.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Identyfikacja składników
    • Pierwszy składnik: A = 3 3 = 3 1 / 3 . A = 3 3 = 3 1 / 3 . A=root(3)(3)=3^(1//3).A = \sqrt[3]{3} = 3^{1/3}.A=33=31/3.
    • Drugi składnik: B = 2 = 2 1 / 2 . B = 2 = 2 1 / 2 . B=sqrt2=2^(1//2).B = \sqrt{2} = 2^{1/2}.B=2=21/2.
  2. Ogólny wyraz w rozwinięciu
    Rozwinięcie dwumianu Newtona ma postać:
    T k + 1 = ( 5 k ) A 5 k B k . T k + 1 = ( 5 k ) A 5 k B k . T_(k+1)=((5)/(k))A^(5-k)B^(k).T_{k+1} = \binom{5}{k} A^{5-k} B^k.Tk+1=(5k)A5kBk.
    Po podstawieniu wartości:
    T k + 1 = ( 5 k ) ( 3 1 / 3 ) 5 k ( 2 1 / 2 ) k . T k + 1 = ( 5 k ) 3 1 / 3 5 k 2 1 / 2 k . T_(k+1)=((5)/(k))(3^(1//3))^(5-k)(2^(1//2))^(k).T_{k+1} = \binom{5}{k} \left(3^{1/3}\right)^{5-k} \left(2^{1/2}\right)^k.Tk+1=(5k)(31/3)5k(21/2)k.
    Upraszczamy wykładniki:
    T k + 1 = ( 5 k ) 3 ( 5 k ) / 3 2 k / 2 . T k + 1 = ( 5 k ) 3 ( 5 k ) / 3 2 k / 2 . T_(k+1)=((5)/(k))3^((5-k)//3)2^(k//2).T_{k+1} = \binom{5}{k} 3^{(5-k)/3} 2^{k/2}.Tk+1=(5k)3(5k)/32k/2.
  3. Warunek na liczby naturalne
    Aby T k + 1 T k + 1 T_(k+1)T_{k+1}Tk+1 był liczbą naturalną, wykładniki przy 3 i 2 muszą być liczbami całkowitymi:
    • Dla 3 ( 5 k ) / 3 3 ( 5 k ) / 3 3^((5-k)//3)3^{(5-k)/3}3(5k)/3: 5 k 3 Z 5 k podzielne przez 3. 5 k 3 Z 5 k podzielne przez 3. (5-k)/(3)inZ=>5-k" podzielne przez "3.\frac{5-k}{3} \in \mathbb{Z} \Rightarrow 5-k \text{ podzielne przez } 3.5k3Z5k podzielne przez 3.
    • Dla 2 k / 2 2 k / 2 2^(k//2)2^{k/2}2k/2: k 2 Z k podzielne przez 2. k 2 Z k podzielne przez 2. (k)/(2)inZ=>k" podzielne przez "2.\frac{k}{2} \in \mathbb{Z} \Rightarrow k \text{ podzielne przez } 2.k2Zk podzielne przez 2.
  4. Wyznaczenie wartości k k kkk
    • Możliwe wartości k k kkk podzielne przez 2 w zakresie 0 k 5 0 k 5 0 <= k <= 50 \leq k \leq 50k5: k = 0 , 2 , 4. k = 0 , 2 , 4. k=0,2,4.k = 0, 2, 4.k=0,2,4.
  • Warunek 5 k 5 k 5-k5-k5k podzielnego przez 3:
    • Dla k = 0 k = 0 k=0k = 0k=0: 5 0 = 5 5 0 = 5 5-0=55-0 = 550=5 (niepodzielne przez 3).
    • Dla k = 2 k = 2 k=2k = 2k=2: 5 2 = 3 5 2 = 3 5-2=35-2 = 352=3 (podzielne przez 3).
    • Dla k = 4 k = 4 k=4k = 4k=4: 5 4 = 1 5 4 = 1 5-4=15-4 = 154=1 (niepodzielne przez 3).
    Jedyna wartość spełniająca oba warunki to k = 2 k = 2 k=2k = 2k=2.
  1. Obliczenie wyrazu dla k = 2 k = 2 k=2k = 2k=2
    Wyraz ten to T 3 T 3 T_(3)T_3T3, czyli: T 3 = ( 5 2 ) A 5 2 B 2 . T 3 = ( 5 2 ) A 5 2 B 2 . T_(3)=((5)/(2))A^(5-2)B^(2).T_3 = \binom{5}{2} A^{5-2} B^2.T3=(52)A52B2.Podstawiając: = ( 5 2 ) 3 3 3 2 2 2 . = ( 5 2 ) 3 3 3 2 2 2 . =((5)/(2))3^((3)/(3))2^((2)/(2)).= \binom{5}{2} 3^{\frac{3}{3}} 2^{\frac{2}{2}}.=(52)333222. = ( 5 2 ) 3 1 2 1 . = ( 5 2 ) 3 1 2 1 . =((5)/(2))3^(1)2^(1).= \binom{5}{2} 3^1 2^1.=(52)3121. = 5 ! 2 ! ( 5 2 ) ! 3 2. = 5 ! 2 ! ( 5 2 ) ! 3 2. =(5!)/(2!(5-2)!)*3*2.= \frac{5!}{2!(5-2)!} \cdot 3 \cdot 2.=5!2!(52)!32. = 5 4 2 1 3 2. = 5 4 2 1 3 2. =(5*4)/(2*1)*3*2.= \frac{5 \cdot 4}{2 \cdot 1} \cdot 3 \cdot 2.=542132. = 10 3 2. = 10 3 2. =10*3*2.= 10 \cdot 3 \cdot 2.=1032. = 60. = 60. =60.= 60.=60.
Odpowiedź:
Jedyny naturalny wyraz w rozwinięciu to:
T 3 = 60. T 3 = 60. T_(3)=60.\boxed{T_3 = 60.}T3=60.

Zadanie 12(68).

Wykazać, że
( n k ) = ( n n k ) . ( n k ) = ( n n k ) . ((n)/(k))=((n)/(n-k)).\binom{n}{k} = \binom{n}{n-k}.(nk)=(nnk).

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Definicja symbolu Newtona (współczynnika dwumianowego)
    Współczynnik dwumianowy definiujemy jako:
    ( n k ) = n ! k ! ( n k ) ! . ( n k ) = n ! k ! ( n k ) ! . ((n)/(k))=(n!)/(k!(n-k)!).\binom{n}{k} = \frac{n!}{k!(n-k)!}.(nk)=n!k!(nk)!.
    Podobnie dla ( n n k ) ( n n k ) ((n)/(n-k))\binom{n}{n-k}(nnk):
    ( n n k ) = n ! ( n k ) ! k ! . ( n n k ) = n ! ( n k ) ! k ! . ((n)/(n-k))=(n!)/((n-k)!k!).\binom{n}{n-k} = \frac{n!}{(n-k)!k!}.(nnk)=n!(nk)!k!.
  2. Porównanie obu wyrażeń
    Zauważamy, że obie definicje są identyczne:
    n ! k ! ( n k ) ! = n ! ( n k ) ! k ! . n ! k ! ( n k ) ! = n ! ( n k ) ! k ! . (n!)/(k!(n-k)!)=(n!)/((n-k)!k!).\frac{n!}{k!(n-k)!} = \frac{n!}{(n-k)!k!}.n!k!(nk)!=n!(nk)!k!.
    Ponieważ mnożenie jest przemienne ( k ! ( n k ) ! = ( n k ) ! k ! k ! ( n k ) ! = ( n k ) ! k ! k!(n-k)!=(n-k)!k!k!(n-k)! = (n-k)!k!k!(nk)!=(nk)!k!), wynika z tego, że:
    ( n k ) = ( n n k ) . ( n k ) = ( n n k ) . ((n)/(k))=((n)/(n-k)).\binom{n}{k} = \binom{n}{n-k}.(nk)=(nnk).
  3. Interpretacja kombinatoryczna
    Współczynnik ( n k ) ( n k ) ((n)/(k))\binom{n}{k}(nk) oznacza liczbę sposobów wybrania k k kkk elementów z n n nnn-elementowego zbioru.
    Wybór k k kkk elementów spośród n n nnn to to samo co pominięcie n k n k n-kn-knk elementów, dlatego:
    ( n k ) = ( n n k ) . ( n k ) = ( n n k ) . ((n)/(k))=((n)/(n-k)).\binom{n}{k} = \binom{n}{n-k}.(nk)=(nnk).
Odpowiedź:
( n k ) = ( n n k ) jest prawdziwe. ( n k ) = ( n n k ) jest prawdziwe. ((n)/(k))=((n)/(n-k))" jest prawdziwe."\boxed{\binom{n}{k} = \binom{n}{n-k} \text{ jest prawdziwe.}}(nk)=(nnk) jest prawdziwe.

Zadanie 13(69).

Dla jakich liczb n , k N n , k N n,k inNn, k \in \mathbb{N}n,kN spełniona jest równość
( n k ) = ( n k + 1 ) ? ( n k ) = ( n k + 1 ) ? ((n)/(k))=((n)/(k+1))?\binom{n}{k} = \binom{n}{k+1}?(nk)=(nk+1)?

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Definicja symbolu Newtona
    Współczynnik dwumianowy jest zdefiniowany jako:
    ( n k ) = n ! k ! ( n k ) ! . ( n k ) = n ! k ! ( n k ) ! . ((n)/(k))=(n!)/(k!(n-k)!).\binom{n}{k} = \frac{n!}{k!(n-k)!}.(nk)=n!k!(nk)!.
    Analogicznie:
    ( n k + 1 ) = n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . ( n k + 1 ) = n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . ((n)/(k+1))=(n!)/((k+1)!(n-k-1)!).\binom{n}{k+1} = \frac{n!}{(k+1)!(n-k-1)!}.(nk+1)=n!(k+1)!(nk1)!.
  2. Porównanie obu wyrażeń
    Mamy równanie:
    n ! k ! ( n k ) ! = n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . n ! k ! ( n k ) ! = n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . (n!)/(k!(n-k)!)=(n!)/((k+1)!(n-k-1)!).\frac{n!}{k!(n-k)!} = \frac{n!}{(k+1)!(n-k-1)!}.n!k!(nk)!=n!(k+1)!(nk1)!.
    Upraszczamy obie strony, skracając n ! n ! n!n!n!:
    1 k ! ( n k ) ! = 1 ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . 1 k ! ( n k ) ! = 1 ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . (1)/(k!(n-k)!)=(1)/((k+1)!(n-k-1)!).\frac{1}{k!(n-k)!} = \frac{1}{(k+1)!(n-k-1)!}.1k!(nk)!=1(k+1)!(nk1)!.
    1 k ! ( n k ) ! = 1 ( k + 1 ) k ! ( n k 1 ) ! . 1 k ! ( n k ) ! = 1 ( k + 1 ) k ! ( n k 1 ) ! . (1)/(k!(n-k)!)=(1)/((k+1)*k!(n-k-1)!).\frac{1}{k!(n-k)!} = \frac{1}{(k+1) \cdot k!(n-k-1)!}.1k!(nk)!=1(k+1)k!(nk1)!.
    Mnożymy obie strony przez k ! ( n k 1 ) ! k ! ( n k 1 ) ! k!(n-k-1)!k!(n-k-1)!k!(nk1)!, otrzymujemy:
    ( n k ) = ( k + 1 ) . ( n k ) = ( k + 1 ) . (n-k)=(k+1).(n-k) = (k+1).(nk)=(k+1).
  3. Wyznaczenie n n nnn i k k kkk
    n k = k + 1. n k = k + 1. n-k=k+1.n - k = k + 1.nk=k+1.
    n = 2 k + 1. n = 2 k + 1. n=2k+1.n = 2k + 1.n=2k+1.
    Oznacza to, że n n nnn musi być liczbą nieparzystą, a k k kkk można wyznaczyć jako:
    k = n 1 2 . k = n 1 2 . k=(n-1)/(2).k = \frac{n-1}{2}.k=n12.

Odpowiedź

Równość ( n k ) = ( n k + 1 ) ( n k ) = ( n k + 1 ) ((n)/(k))=((n)/(k+1))\binom{n}{k} = \binom{n}{k+1}(nk)=(nk+1) zachodzi dla:
n nieparzystych i k = n 1 2 . n nieparzystych i k = n 1 2 . n" nieparzystych i "k=(n-1)/(2).\boxed{n \text{ nieparzystych i } k = \frac{n-1}{2}.}n nieparzystych i k=n12.

Zadanie 14(70).

Udowodnić równość:
( n k ) + ( n k + 1 ) = ( n + 1 k + 1 ) . ( n k ) + ( n k + 1 ) = ( n + 1 k + 1 ) . ((n)/(k))+((n)/(k+1))=((n+1)/(k+1)).\binom{n}{k} + \binom{n}{k+1} = \binom{n+1}{k+1}.(nk)+(nk+1)=(n+1k+1).

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Definicja symbolu Newtona
    Współczynnik dwumianowy definiujemy jako:
    ( n k ) = n ! k ! ( n k ) ! . ( n k ) = n ! k ! ( n k ) ! . ((n)/(k))=(n!)/(k!(n-k)!).\binom{n}{k} = \frac{n!}{k!(n-k)!}.(nk)=n!k!(nk)!.
    Analogicznie:
    ( n k + 1 ) = n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . ( n k + 1 ) = n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . ((n)/(k+1))=(n!)/((k+1)!(n-k-1)!).\binom{n}{k+1} = \frac{n!}{(k+1)!(n-k-1)!}.(nk+1)=n!(k+1)!(nk1)!.
    ( n + 1 k + 1 ) = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( ( n + 1 ) ( k + 1 ) ) ! = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . ( n + 1 k + 1 ) = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( ( n + 1 ) ( k + 1 ) ) ! = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . ((n+1)/(k+1))=((n+1)!)/((k+1)!((n+1)-(k+1))!)=((n+1)!)/((k+1)!(n-k)!).\binom{n+1}{k+1} = \frac{(n+1)!}{(k+1)!((n+1)-(k+1))!} = \frac{(n+1)!}{(k+1)!(n-k)!}.(n+1k+1)=(n+1)!(k+1)!((n+1)(k+1))!=(n+1)!(k+1)!(nk)!.
  2. Obliczenie lewej strony równości
    ( n k ) + ( n k + 1 ) = n ! k ! ( n k ) ! + n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . ( n k ) + ( n k + 1 ) = n ! k ! ( n k ) ! + n ! ( k + 1 ) ! ( n k 1 ) ! . ((n)/(k))+((n)/(k+1))=(n!)/(k!(n-k)!)+(n!)/((k+1)!(n-k-1)!).\binom{n}{k} + \binom{n}{k+1} = \frac{n!}{k!(n-k)!} + \frac{n!}{(k+1)!(n-k-1)!}.(nk)+(nk+1)=n!k!(nk)!+n!(k+1)!(nk1)!.
    Sprowadzamy do wspólnego mianownika:
    n ! ( k + 1 ) ( k + 1 ) ! ( n k ) ! + n ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . n ! ( k + 1 ) ( k + 1 ) ! ( n k ) ! + n ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . (n!(k+1))/((k+1)!(n-k)!)+(n!)/((k+1)!(n-k)!).\frac{n!(k+1)}{(k+1)! (n-k)!} + \frac{n!}{(k+1)! (n-k)!}.n!(k+1)(k+1)!(nk)!+n!(k+1)!(nk)!.
    = n ! ( k + 1 ) + n ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . = n ! ( k + 1 ) + n ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . =(n!(k+1)+n!)/((k+1)!(n-k)!).= \frac{n! (k+1) + n!}{(k+1)! (n-k)!}.=n!(k+1)+n!(k+1)!(nk)!.
    = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . =((n+1)!)/((k+1)!(n-k)!).= \frac{(n+1)!}{(k+1)! (n-k)!}.=(n+1)!(k+1)!(nk)!.
  3. Porównanie z prawą stroną
    ( n + 1 k + 1 ) = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . ( n + 1 k + 1 ) = ( n + 1 ) ! ( k + 1 ) ! ( n k ) ! . ((n+1)/(k+1))=((n+1)!)/((k+1)!(n-k)!).\binom{n+1}{k+1} = \frac{(n+1)!}{(k+1)! (n-k)!}.(n+1k+1)=(n+1)!(k+1)!(nk)!.
    Obie strony są równe, więc dowód został przeprowadzony poprawnie.

Odpowiedź

Równość
( n k ) + ( n k + 1 ) = ( n + 1 k + 1 ) ( n k ) + ( n k + 1 ) = ( n + 1 k + 1 ) ((n)/(k))+((n)/(k+1))=((n+1)/(k+1))\binom{n}{k} + \binom{n}{k+1} = \binom{n+1}{k+1}(nk)+(nk+1)=(n+1k+1)
jest prawdziwa.
Dowód zakończony. Dowód zakończony. "Dowód zakończony."\boxed{\text{Dowód zakończony.}}Dowód zakończony.

Zadanie 15(71).

Wykazać, że
( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + + ( n n 1 ) + ( n n ) = 2 n . ( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + + ( n n 1 ) + ( n n ) = 2 n . ((n)/(0))+((n)/(1))+((n)/(2))+cdots+((n)/(n-1))+((n)/(n))=2^(n).\binom{n}{0} + \binom{n}{1} + \binom{n}{2} + \dots + \binom{n}{n-1} + \binom{n}{n} = 2^n.(n0)+(n1)+(n2)++(nn1)+(nn)=2n.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Interpretacja kombinatoryczna
    • Każdy składnik sumy ( n k ) ( n k ) ((n)/(k))\binom{n}{k}(nk) oznacza liczbę sposobów wybrania k k kkk elementów ze zbioru n n nnn-elementowego.
    • Zbiór n n nnn-elementowy ma łącznie 2 n 2 n 2^(n)2^n2n podzbiorów, ponieważ każdy z n n nnn elementów może być wybrany lub nie.
    • Suma wszystkich możliwości wyboru od 0 do n n nnn elementów musi więc dać dokładnie 2 n 2 n 2^(n)2^n2n.
  2. Dowód algebraiczny (z wykorzystaniem wzoru Newtona)
    Rozważmy rozwinięcie wyrażenia ( 1 + 1 ) n ( 1 + 1 ) n (1+1)^(n)(1+1)^n(1+1)n za pomocą wzoru dwumianowego Newtona:
    ( 1 + 1 ) n = ( 2 ) n = k = 0 n ( n k ) 1 k 1 n k . ( 1 + 1 ) n = ( 2 ) n = k = 0 n ( n k ) 1 k 1 n k . (1+1)^(n)=(2)^(n)=sum_(k=0)^(n)((n)/(k))1^(k)1^(n-k).(1+1)^n = (2)^n = \sum_{k=0}^{n} \binom{n}{k} 1^k 1^{n-k}.(1+1)n=(2)n=k=0n(nk)1k1nk.
    Upraszczając:
    2 n = ( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + + ( n n 1 ) + ( n n ) . 2 n = ( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + + ( n n 1 ) + ( n n ) . 2^(n)=((n)/(0))+((n)/(1))+((n)/(2))+cdots+((n)/(n-1))+((n)/(n)).2^n = \binom{n}{0} + \binom{n}{1} + \binom{n}{2} + \dots + \binom{n}{n-1} + \binom{n}{n}.2n=(n0)+(n1)+(n2)++(nn1)+(nn).
    Jest to dokładnie nasza teza.

Odpowiedź

Równość
( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + + ( n n 1 ) + ( n n ) = 2 n ( n 0 ) + ( n 1 ) + ( n 2 ) + + ( n n 1 ) + ( n n ) = 2 n ((n)/(0))+((n)/(1))+((n)/(2))+cdots+((n)/(n-1))+((n)/(n))=2^(n)\binom{n}{0} + \binom{n}{1} + \binom{n}{2} + \dots + \binom{n}{n-1} + \binom{n}{n} = 2^n(n0)+(n1)+(n2)++(nn1)+(nn)=2n
jest prawdziwa.
Dowód zakończony. Dowód zakończony. "Dowód zakończony."\boxed{\text{Dowód zakończony.}}Dowód zakończony.

Zadanie 16(72).

Udowodnić, że dla n > 1 n > 1 n > 1n > 1n>1 zachodzi równość:
( n 1 ) 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + ( 1 ) n 1 n ( n n ) = 0. ( n 1 ) 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + ( 1 ) n 1 n ( n n ) = 0. ((n)/(1))-2((n)/(2))+3((n)/(3))-cdots+(-1)^(n-1)n((n)/(n))=0.\binom{n}{1} - 2 \binom{n}{2} + 3 \binom{n}{3} - \dots + (-1)^{n-1} n \binom{n}{n} = 0.(n1)2(n2)+3(n3)+(1)n1n(nn)=0.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Interpretacja kombinatoryczna
    • Wyrażenie po lewej stronie przypomina rozwinięcie pewnej sumy związanej z różnicami kolejnych współczynników dwumianowych.
    • Możemy spróbować udowodnić to algebraicznie, korzystając z odpowiedniej sumy szeregów.
  2. Wykorzystanie własności pochodnej
    Rozważmy funkcję:
    f ( x ) = ( 1 + x ) n . f ( x ) = ( 1 + x ) n . f(x)=(1+x)^(n).f(x) = (1 + x)^n.f(x)=(1+x)n.
    Obliczmy jej pochodną:
    f ( x ) = n ( 1 + x ) n 1 . f ( x ) = n ( 1 + x ) n 1 . f^(')(x)=n(1+x)^(n-1).f'(x) = n(1 + x)^{n-1}.f(x)=n(1+x)n1.
    Rozwijając prawą stronę zgodnie z wzorem Newtona:
    n ( 1 + x ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) x k . n ( 1 + x ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) x k . n(1+x)^(n-1)=nsum_(k=0)^(n-1)((n-1)/(k))x^(k).n(1 + x)^{n-1} = n \sum_{k=0}^{n-1} \binom{n-1}{k} x^k.n(1+x)n1=nk=0n1(n1k)xk.
    Jeśli podstawimy x = 1 x = 1 x=-1x = -1x=1, otrzymujemy:
    n ( 1 1 ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) ( 1 ) k . n ( 1 1 ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) ( 1 ) k . n(1-1)^(n-1)=nsum_(k=0)^(n-1)((n-1)/(k))(-1)^(k).n(1 - 1)^{n-1} = n \sum_{k=0}^{n-1} \binom{n-1}{k} (-1)^k.n(11)n1=nk=0n1(n1k)(1)k.
    0 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) ( 1 ) k . 0 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) ( 1 ) k . 0=nsum_(k=0)^(n-1)((n-1)/(k))(-1)^(k).0 = n \sum_{k=0}^{n-1} \binom{n-1}{k} (-1)^k.0=nk=0n1(n1k)(1)k.
    Przekształcając indeksy w sumie:
    0 = k = 1 n ( 1 ) k 1 k ( n k ) . 0 = k = 1 n ( 1 ) k 1 k ( n k ) . 0=sum_(k=1)^(n)(-1)^(k-1)k((n)/(k)).0 = \sum_{k=1}^{n} (-1)^{k-1} k \binom{n}{k}.0=k=1n(1)k1k(nk).
    Jest to dokładnie lewa strona równania.

Odpowiedź

Udowodniliśmy, że
( n 1 ) 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + ( 1 ) n 1 n ( n n ) = 0. ( n 1 ) 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + ( 1 ) n 1 n ( n n ) = 0. ((n)/(1))-2((n)/(2))+3((n)/(3))-cdots+(-1)^(n-1)n((n)/(n))=0.\binom{n}{1} - 2 \binom{n}{2} + 3 \binom{n}{3} - \dots + (-1)^{n-1} n \binom{n}{n} = 0.(n1)2(n2)+3(n3)+(1)n1n(nn)=0.
Dowód zakończony. Dowód zakończony. "Dowód zakończony."\boxed{\text{Dowód zakończony.}}Dowód zakończony.

Zadanie 17(73).

Udowodnić, że:
( n 1 ) + 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + + n ( n n ) = n 2 n 1 . ( n 1 ) + 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + + n ( n n ) = n 2 n 1 . ((n)/(1))+2((n)/(2))+3((n)/(3))+cdots+n((n)/(n))=n*2^(n-1).\binom{n}{1} + 2\binom{n}{2} + 3\binom{n}{3} + \dots + n\binom{n}{n} = n \cdot 2^{n-1}.(n1)+2(n2)+3(n3)++n(nn)=n2n1.

Rozwiązanie krok po kroku

1. Interpretacja kombinatoryczna

Lewa strona sumy zawiera składniki postaci k ( n k ) k ( n k ) k((n)/(k))k \binom{n}{k}k(nk), co oznacza, że każde wybrane k k kkk-elementowe podzbiory ze zbioru n n nnn-elementowego są mnożone przez ich liczność.
Wartością tej sumy jest liczba wszystkich podzbiorów zbioru n n nnn-elementowego pomnożonych przez ich wielkość. Jest to równe n 2 n 1 n 2 n 1 n*2^(n-1)n \cdot 2^{n-1}n2n1, ponieważ każdy element zbioru pojawia się w dokładnie połowie wszystkich podzbiorów.

2. Dowód algebraiczny (za pomocą pochodnej dwumianu Newtona)

Rozważmy funkcję:
f ( x ) = ( 1 + x ) n . f ( x ) = ( 1 + x ) n . f(x)=(1+x)^(n).f(x) = (1+x)^n.f(x)=(1+x)n.
Obliczamy jej pochodną:
f ( x ) = n ( 1 + x ) n 1 . f ( x ) = n ( 1 + x ) n 1 . f^(')(x)=n(1+x)^(n-1).f'(x) = n(1+x)^{n-1}.f(x)=n(1+x)n1.
Rozwijając pochodną w szereg:
n ( 1 + x ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) x k . n ( 1 + x ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) x k . n(1+x)^(n-1)=nsum_(k=0)^(n-1)((n-1)/(k))x^(k).n(1+x)^{n-1} = n \sum_{k=0}^{n-1} \binom{n-1}{k} x^k.n(1+x)n1=nk=0n1(n1k)xk.
Podstawiając x = 1 x = 1 x=1x = 1x=1, otrzymujemy:
n ( 1 + 1 ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) . n ( 1 + 1 ) n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) . n(1+1)^(n-1)=nsum_(k=0)^(n-1)((n-1)/(k)).n(1+1)^{n-1} = n \sum_{k=0}^{n-1} \binom{n-1}{k}.n(1+1)n1=nk=0n1(n1k).
n 2 n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) . n 2 n 1 = n k = 0 n 1 ( n 1 k ) . n*2^(n-1)=nsum_(k=0)^(n-1)((n-1)/(k)).n \cdot 2^{n-1} = n \sum_{k=0}^{n-1} \binom{n-1}{k}.n2n1=nk=0n1(n1k).
Przekształcając indeksy sumy:
n k = 1 n ( n k ) = n 2 n 1 . n k = 1 n ( n k ) = n 2 n 1 . nsum_(k=1)^(n)((n)/(k))=n*2^(n-1).n \sum_{k=1}^{n} \binom{n}{k} = n \cdot 2^{n-1}.nk=1n(nk)=n2n1.
Jest to dokładnie lewa strona równania.

Odpowiedź

Udowodniliśmy, że:
( n 1 ) + 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + + n ( n n ) = n 2 n 1 . ( n 1 ) + 2 ( n 2 ) + 3 ( n 3 ) + + n ( n n ) = n 2 n 1 . ((n)/(1))+2((n)/(2))+3((n)/(3))+cdots+n((n)/(n))=n*2^(n-1).\binom{n}{1} + 2\binom{n}{2} + 3\binom{n}{3} + \dots + n\binom{n}{n} = n \cdot 2^{n-1}.(n1)+2(n2)+3(n3)++n(nn)=n2n1.
Dowód zakończony. Dowód zakończony. "Dowód zakończony."\boxed{\text{Dowód zakończony.}}Dowód zakończony.

Zadanie 18(74).

Wykładniki potęg dwóch dwumianów są liczbami naturalnymi i różnią się o 5. Znaleźć te wykładniki, wiedząc, że suma współczynników w rozwinięciach obu dwumianów jest równa 264.

Rozwiązanie krok po kroku

  1. Suma współczynników w rozwinięciu dwumianu
    • Dla dowolnego dwumianu w postaci ( 1 + 1 ) n ( 1 + 1 ) n (1+1)^(n)(1 + 1)^n(1+1)n, suma wszystkich współczynników w jego rozwinięciu to: S = 2 n . S = 2 n . S=2^(n).S = 2^n.S=2n.
    • Mamy dwa takie dwumiany o wykładnikach n n nnn i n + 5 n + 5 n+5n+5n+5, więc ich sumy współczynników to: 2 n + 2 n + 5 = 264. 2 n + 2 n + 5 = 264. 2^(n)+2^(n+5)=264.2^n + 2^{n+5} = 264.2n+2n+5=264.
  2. Rozwiązanie równania
    Wyłączamy 2 n 2 n 2^(n)2^n2n jako wspólny czynnik:
    2 n ( 1 + 2 5 ) = 264. 2 n ( 1 + 2 5 ) = 264. 2^(n)(1+2^(5))=264.2^n (1 + 2^5) = 264.2n(1+25)=264.
    2 n 33 = 264. 2 n 33 = 264. 2^(n)*33=264.2^n \cdot 33 = 264.2n33=264.
    2 n = 264 33 = 8. 2 n = 264 33 = 8. 2^(n)=(264)/(33)=8.2^n = \frac{264}{33} = 8.2n=26433=8.
    2 n = 2 3 . 2 n = 2 3 . 2^(n)=2^(3).2^n = 2^3.2n=23.
    n = 3. n = 3. n=3.n = 3.n=3.
  3. Obliczenie drugiego wykładnika
    n + 5 = 3 + 5 = 8. n + 5 = 3 + 5 = 8. n+5=3+5=8.n+5 = 3+5 = 8.n+5=3+5=8.

Odpowiedź

Szukane wykładniki to:
3 i 8. 3 i 8. 3" i "8.\boxed{3 \text{ i } 8.}3 i 8.

logo 2022 joomla footer

© 2022 Tomasz Grębski MATEMATYKA